دانشگاه فرهنگيان: صد سال تربيت رسمي معلم در ايران، آري! تداوم دارالمعلمين مركزي، خير!

Farhangiyan University: Culmination of One Hundred Years of Official Teacher Training Efforts in Iran Starting with the Central Darolmo’allemin

بررسي اسناد تاريخ آموزش و پرورش در ايران نشان مي دهد كه تربيت معلمان در ايران، سابقه اي طولاني دارد. با وجود اين، از زمان شروع تربيت معلم به طور رسمي و تاسيس دارالمعلمين مركزي در ايران، صد سال مي گذرد. با تغييرهاي متعددي كه در ساختار وزارت معارف ايجاد شد، دارالمعلمين نيز به تدريج از نظر ساختاري دچار تغيير و تحولهاي بسيار شد و به حسب نياز و شرايط ويژه سياسي- اجتماعي، اشكال مختلفي به خود گرفت. بررسي هاي تاريخي حاكي از آن است كه اين تحولات بيش از آنكه نشان دهنده انسجام و تداوم باشد، نمايانگر گسست و گاهي سردرگمي است. از سويي هم در ابتداي دهه 1390، مراكز مسئول آموزش معلمان، در نهادي به نام «دانشگاه فرهنگيان» تجميع شدند. اين اتفاق، صرف نظر از چرايي و چگونگي آن، تصوري نادقيق ايجاد نمود مبني بر اينكه اين دانشگاه ادامه دهنده كار دانشگاه تربيت معلم، دانشسراي عالي، دانشگاه تهران و دارالمعلمين عالي و مركزي است. در صورتي كه مطالعه اسناد موجود در ايران، به ويژه اسناد موجود در مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، نشان مي دهد كه بخش اول اين گزاره كه «تربيت معلم به طور رسمي، در ايران صد ساله شد» دقيق است و بخش دوم كه «دانشگاه فرهنگيان، تداوم بدون گسست اين صد سال است»، دقيق نيست و اصرار بر آن، سبب ايجاد شبهه و كجروي مي شود. همچنين، اين مقاله به دنبال ارزيابي عملكرد نهادهاي تربيت معلم در صد سال گذشته و قضاوت در مورد بهتر يا بدتر بودن آنها نسبت به يكديگر نيست، بلكه تلاش دارد با نماياندن مشابهت ها و تفاوتها امكان درس آموزي از سير تاريخي اين نهادها را فراهم نموده تا در رفع ابهامات، پرهيز از تكرار اشتباه ها و شناخت موفقيت ها موثر باشد.

A perusal of the documents on the history of education in Iran reveals that the official starting point in teacher training goes back to the establishment of Central Daarolmo’allemin a hundred years ago. Over the course of this period, with the numerous structural changes in the Ministry of Education, this center has gradually changed structurally in order to meet the needs and the socio-political conditions of the time. Historical analyses of these changes are all indicative of widespread disarray and confusion, rather than cohesion and continuity. This trend continued up to the current decade when all the establishments tasked with the teaching of future teachers were integrated into one institution, named “Farhangiyan University”. However, this compilation has led to a wrong perception of its task as the continuation of work previously done by Teacher Training University, Daaneshsaraaye Aali, University of Tehran, and Daarolmo’allemin. Documents available at the Islamic Parliament Research Center clearly show the discontinuity that has existed over the past one hundred years in teacher training programs and institutions. To overlook the disarray could lead to misguidance and divergence. An evaluation of the two-year programs in teacher training over the past one hundred years could also yield lessons to be learned in order to improve Farhangiyan University’s functionality.