بررسي تطبيقي ابزارهاي مدل سازي خدمات هيدرولوژيكي اكوسيستم

Comparative Study of Ecosystem Hydrological Services Modeling Tools

مدلسازي "خدمات اكوسيستم" (Ecosystem Services) به ‌عنوان راهكاري در جهت كاهش مسائل ناشي از مديريت ناپايدار منابع طبيعي، طي دو دهه گذشته مورد توجه بوده است و خدمات اكوسيستم مرتبط با آب در ميان بيشترين مطالعات قرار دارند. ابزارهاي مدل‌سازي خدمات هيدرولوژيك اكوسيستم در دو طبقه نرم‌افزارهاي سنتي هيدرولوژيك و نرمافزارهاي تخصصي خدمات اكوسيستم قرار دارند. پژوهش حاضر به معرفي و مقايسه برخي نرم‌افزارها باتوجه‌به داده‌هاي مورد نياز براي اجراي مدل، سهولت استفاده، قابليت پاسخ به سوالات و تفسير نتايج مي‌پردازد. SWAT و VIC نمونه‌اي از نرم‌افزارهاي سنتي با تاكيد بر فرآيندهاي سازنده خدمات اكوسيستم هستند در حاليكه InVEST و ARIES، نرم‌افزارهاي تخصصي خدمات اكوسيستم با تاكيد بر تجسم مكاني اين خدمات در سطح سيماي سرزمين هستند. مطالعه حاظر نشان ميدهد، درصورتيكه داده‌هاي مناسب و تخصص مورد نياز براي اجراي مدل در دسترس باشد، بررسي خدمات هيدرولوژيك با نرم‌افزارهاي SWAT و VIC توصيه ميشود. اين نرم‌افزارها مي‌توانند اطلاعات و جزئيات بيشتري مانند تبخير و تعرق، رواناب سطحي، جريان زيرسطحي، بار رسوب، نيترات و فسفر كل در اختيار كاربر قرار دهند. درحاليكه نرمافزارهاي InVEST و ARIES براي افرادغيرمتخصص مناسب‌تر بوده و قادر هستند تصويري كلي از خدمات اكوسيستم با وجود داده‌هاي كمتر ارائه نمايند. ‌

Ecosystem services modeling has been the focus over the past two decades as a solution to reduce the problems caused by unstable management of natural resources and water-related ecosystem services are among the most studied. There are two types of ecosystem hydrological services modeling include traditional hydrological softwares and specialized softwares of ecosystem services. The present study introduces and compares some softwares according to required data for run the model, ease of use, ability to answer the questions and interpretation the results. SWAT and VIC are examples of traditional softwares with an emphasis on constructive processes of ecosystem services, while InVEST and ARIES are specialized ecosystem services softwares with an emphasis on spatial visualization of these services at the landscape level. If the appropriate data and required expertise are available to implement the model, SWAT and VIC softwares are suggested that can provide more information and details to the user such as evapotranspiration, surface runoff, subsurface flow, sediment load, nitrate and total phosphorus. While InVEST and ARIES softwares are more suitable for non-specialists and they are able to provide a general picture of ecosystem services with less data.