پيش‌درآمدي بر سپمپوزيوم ملي مسائل حل نشده بيلان آب كشور: لزوم مشاركت و هم‌افزايي در علاج‌ بخشي مهم‌ترين مولفه برنامه‌ريزي منابع آب ايران

از مهم‌ترين ورودي‌هاي مديريت آب در حوضه‌هاي آبريز، شناخت پيچيدگي‌ها و مولفه‌هاي بيلان آب است. اين مسئله در مناطق خشك و نيمه‌خشك كه مصارف آن عمدتاً متكي بر آب زيرزميني است، از اهميت دو چنداني برخوردار است. با توجه به وجود متوليان و ذي‌نفعان چندگانه در بيلان منابع و مصارف آب حوضه‌ها، ديدگاه‌هاي متفاوتي در چگونگي ارائه آن، تدقيق مولفه‌هاي آن و همچنين توافق و اجماع در پذيريش نتايج آن، در طرح‌هاي توسعه و حفاظت منابع آب، در كشور وجود دارد. در حال حاضر در ايران، علي‌رغم تلاش‌هاي در حال انجام در زمينه فني محاسبات و ارائه بيلان، هنوز با نسخۀ مورد توافق همگان و متناسب با نيازهاي مديريتي كشور، فاصله بسيار است. از سوي ديگر ساختارها و ضوابط موجود نيز به گونه‌اي عمل مي‌نمايد كه خود منجر به زمان‌بر بودن فرآيند تهيه بيلان آب و البته عدم امكان بهره‌برداري متناسب از نتايج آن مي‌گردد. بنابراين با توجه به اينكه مسائل منابع آب با سرعت و نوسان شديد رشد مي‌كند و اطلاعات ارزشمندي چون بيلان، منطبق با شرايط روز نيست؛ لذا موضوعات اساسي در خصوص بيلان مطرح است كه آنها را مي‌توان در «سه‌گانه تدقيق، تسريع و تسهيل» فرآيند محاسبات و كسب خروجي‌هاي بيلان خلاصه كرد. يادداشت حاضر در گزاره‌هاي مختصر به بيان و معرفي مسائل حوزه تهيه گزارش‌هاي بهنگام‌سازي بيلان آب كشور پرداخته است و در انتها، پيشنهادات راهبردي جهت ورود به شناسايي و حل مسائل بيلان آب كشور، ارائه شده است.