عنوان مقاله :
بررسي و نقد تطبيقي گزارش‌هاي عاشورايي منابع زيديه
پديد آورندگان :
گودرزي، ابراهيم دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم , صادقي، مصطفي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي - گروه تاريخ تشيع، قم , موسوي نژاد، علي دانشگاه اديان و مذاهب - گروه فرق تشيع، قم
كليدواژه :
سيدالشهدا(ع) , كربلا , زيديه , قيام عاشورا
چكيده فارسي :
ظرف زمان و مكان و نيز مخاطب برخي سخنان و خطبه‌هاي سيدالشهدا(ع) در برخي گزارش‌هاي عاشورايي تغيير يافته است. منابع معتبر زيدي نيز از اين تغييرات مصون نمانده‌اند. چنين اخباري در منابع زيدي را مي‌توان به دو دسته تقسيم كرد: نخست اخباري كه منابع زيدي در نقل اين گزارش‌ها منفرد نيستند و مي‌توان آنها را در منابع اماميه و اهل سنت نيز مطالعه كرد، همچون نامه امام(ع) به بني‌هاشم، خطبه آن حضرت در منزل ذوحُسَم و گفت‌وگوي ايشان با طِرمّاح بن‌عدي. دسته دوم اخباري‌اند كه اصلشان تنها در منابع زيدي قابل رصد است و اگر در منابع اماميه ديده مي‌شود، از منابع زيدي به آثار شيعي راه يافته است، همچون خطبه خُطّ الموت. تحقيق حاضر با شيوه توصيفي ـ تحليلي ضمن مقايسه گزارش‌هاي عاشوراييِ يادشده از هر دو دسته در منابع معتبر زيديه، اماميه و اهل سنت، از تغيير مخاطب يا ظرف زمان و مكان در اين اخبار پرده برداشته، نشان مي‌دهد كه بي‌توجهي به اين جابه‌جايي‌ها مي‌تواند زمينه‌ساز برداشت و تحليل نادرست از گزارش‌ها شود.
چكيده لاتين :
Throughout different times and places as well as audiences, some sermons and talks of Sayyid al-Shuhada’ (Imam al-Husayn the Master of the Martyrs) has undergone changes in certain accounts of Ashura. Reliable Zaydi sources were not immune from such changes. Such hadiths in Zaydi sources can be divided into two categories: first, those that are not solely cited in Zaydi sources, and can indeed be found in Imami and Sunni sources as well, such as Imam al-Husayn’s letter to Banū Hāshim, his sermon in Dhū Ḥusam’s house, and his conversation with Ṭirimmāḥ ibn ‘Adiyy; second, those that are merely cited in Zaydi sources. Indeed, if they are to be found in Imami sources, they must have been transmitted from Zaydi sources: examples of this include the “death is inscribed” (khuṭṭ al-mawt) sermon. This paper deploys a descriptive-analytic method to compare accounts of Ashura in both categories of reliable Zaydi, Imami, and Sunni sources, showing that audiences or times and places have changed through changes in these accounts. We argue that negligence of these changes might occasion inaccurate analyses of these accounts.
عنوان نشريه :
پژوهش نامه مذاهب اسلامي
