خاستگاه و جايگاه مسلك آتش‌بيگي

اهل حق را گذشته از برخي ريشه‌ها و گرايش‌ها، مي‌زيبد روندي كهن و باليده بر بستر اسلام بدانيم كه بسامدي از پندار و كردارشان نشان از انديشه‌هاي شيعي دارد. با اينكه همه دسته‌هاي خانداني آنان را به نام يكسان اهل حق ديده و داوري كرده‌اند و گونه‌اي از هموندي را ميانشان با ديگر اديان بازگفته‌اند، راستي را، به نوشتار خواندن انديشه‌هاي آنان هويداي يافته‌هاي ژرف‌تري است. پژوهش پيشا روي بر آن است تا نشان دهد كه آتش‌بيگيان يكي از دوده‌هاي يازده‌گانه اين گروهند كه افزون بر جاي داشتن در ميان باورداشته‌هاي اهل حق، در بنياد باورها بر مذهب شيعه دوازده‌امامي بوده، مي‌كوشند تا با پيمايش لايه‌هاي اخلاق و عرفان از راه ويرايي (تمركز) بر آموزه‌هاي امام علي به حقيقت دست يازند. افزون بر آن، جستار از نام‌واژه، خاستگاه و پيوند آنان با اهل حق و مشعشعيان نشان مي‌برد. اين كاوش در تلاش است تا به شيوه گزارشي ـ پردازشي بنماياند كه اينان كيانند، در كجايند و بر چيستند.

Aside from some of their roots and tendencies, it is right to consider People of the Truth (Ahl al-Ḥaqq) as an old strand of Islam, some of whose thoughts and practices have Shiite traces. Although all of their groups of families have been similarly considered and judged as “People of the Truth” and are said to have affinities with other religions, a reading of their written thoughts reveals deeper findings, indeed. This paper seeks to show that Ātashbaygīs are one of the eleven families of the People of the Truth: while they believe in doctrines traditionally held by the People of the Truth, their fundamental beliefs are based on Twelver Shiism. They seek to obtain the truth by surveying the layers of ethics and mysticism via reflections on Imam ‘Ali’s teachings. Moreover, the inquiry indicates their naming, origin, and connection with the People of the Truth and Musha‘sha‘iyya. The paper deploys a descriptive-analytic approach to show who they are, where they are, and what they believe.