تحليل نظام تعرفه و ارزش اقتصادي آب در بخش صنعت ايران

Analysing the Tariff System and Economic Value of Water in Iran’s Industry Sector

محدوديت منابع آب در كشور ايران و مشكلات پيشروي تأمين منابع جديد آب موجب شد؛ به اهميت اين نهاده در توليد توجه بيشتري شود. اين پژوهش با استفاده از روش پسماند و مبتني بر تئوري اقتصاد رفاه به دنبال برآورد ارزش اقتصادي آب به‌عنوان مبنايي براي اصلاح نظام قيمت‌گذاري آب در مصارف صنعتي است. در اين راستا از داده‌هاي صنايع بر اساس كدهاي ISIC دو رقمي براي سالهاي 92-1383 استفاده شد. نتايج نشان داد كه متوسط وزني ارزش اقتصادي آب در طول دوره مورد بررسي به ازاي هر متر مكعب آب، 87347 ريال است و فاصله معنيداري بين متوسط وزني ارزش اقتصادي آب با متوسط وزني تعرفه پرداختي براي آب در بخش صنعت وجود دارد. همچنين يافته‌هاي پژوهش نشان داد با توجه ‌به اختلاف بسيار زياد بين ارزش اقتصادي آب و تعرفه پرداختي، اين نسبت در طول زمان روند كاهشي داشته است. اما همچنان تعرفه‌هاي پرداختي توسط مصرف ‌كنندگان بسيار ناچيز است. بر اين اساس پيشنهاد مي‌شود با اصلاح نظام قيمت‌گذاري اين نهاده بر اساس نتايج به‌دست آمده به‌صورت پلكاني و با سياست تبعيض قيمت بين صنايع، قيمتها به مقادير بهينه خود نزديك‌تر شوند و همچنين با راهاندازي بازار آب، بهره‌وري مصرف آب در صنايع افزايش يابد.

Constraints on water resources in Iran and the problems facing the supply of new water resources have led to the increased importance of this input for production. This research, using the Residual method, according to the welfare economics theorem, seeks to estimate the economic value of water as a base for water tariff system for industry. In this way, the industrial data based on two-digit ISIC codes between the years of 2004 to 2013 have been used in this study. Results indicated that the weighted average of the economic value of water in the industrial sector is 87347 Rials/m3 and there is a significant difference between the weighted average of the economic value of water and the average weighted tariff of water. Moreover, the findings showed that the ratio of the economic value to tariff of water has decreased over time. Accordingly, it is suggested that by modifying the pricing approach of this input based on the suggested methodology, the prices will be closer to their optimal values, and also, by setting up the water market, water use productivity in the industries will increase.