بررسي سير تحول برنامه درسي تربيت معلم در ايران

The Developmental Path of Teacher Training Curriculum in Iran

هدف پژوهش حاضر بررسي سير تحول برنامه درسي تربيت معلم در ايران است. رويكرد پژوهش كيفي و از نوع تحليلي- اسنادي است. جامعه آماري پژوهش مجموعه كتابها، مقالات، پايان نامه ها و پژوهشهاي حوزه نظام تربيت معلم ايران است كه در چهل سال اخير نگارش شده اند. برخي از منابع به شكل هدفمند به عنوان نمونه مورد استفاده قرارگرفته اند. نتايج حاصل از اين پژوهش در دو بعد قابل جمع بندي است. از يك بعد، با تاسيس دارالفنون و ترجمه آثار و منابع علمي معتبر اروپايي و اعزام محصلان به اروپا، شرايط براي شكل گيري نظام برنامه درسي تربيت معلم و بهره گيري از منابع علمي و تجربيات جوامع ديگر در تعليم و تربيت فراهم شد و همگام با تاسيس مراكز متعدد تربيت معلم و تدوين ضوابط و شرايط حاكم بر آنها، برنامه درسي تربيت معلم علاوه بر آنكه تحت تاثير عوامل گوناگون مانند ساختار سياسي، اداري، تاليف كتابهاي درسي، تاسيس شوراي عالي معارف، تاسيس سازمان پژوهش و نوسازي آموزشي و دانشگاه تهران قرار گرفته بود، از نظر عناوين درسي، به ويژه دروس تربيتي دچار تغييراتي شد. از بعد دوم، در برنامه درسي تربيت معلم كنوني، بر اساس واقعيتهاي عيني، نسبت به تغيير نگرش و تفكر در مشاركت موسسات آموزش عالي در تدوين و اجراي برنامه درسي تربيت معلم تلاش شد و براي ترسيم چشم انداز مناسب با رويكرد تعاملي و پژوهش- محوري، به بازتعريف معلم اثربخش و پژوهنده بر اساس شاخص ها و مولفه هاي ملي و بين المللي در برنامه درسي تربيت معلم اقدام شد.

The developmental path of Iranian teacher training curriculum, based on an analysis of the existing documents, consists of two tracts: one is influenced by the establishment of Daarolfonoon, the importing of scientific resources from Europe, and sending of students abroad; while the other is defined by objective facts, cooperation of institutes of higher education in planning a curriculum for teacher training, and an emphasis on a research-based interactive approach. The first provided the necessary conditions for shaping a system for the planning of teacher training curriculum. In doing so it was influenced by many factors such as the political and administrative structures, textbook authorship, establishment of research councils and organizations, and the opening of University of Tehran. The second tract, considering the changes in attitudes and mentality, helped with the envisaging of an appropriate outlook, based on national and international criteria, by redefining who an effective teacher is.