بررسي و تحليل تفسيري ظلمت مؤمن و نور كافر در آية 257 بقره

آية 257 سورة بقره؛ از جمله آيات بحث‌انگيز قرآن است كه در آن از «اخراج مؤمنان از ظلمات به نور» و «اخراج كافران از نور به ظلمات» سخن به ميان آمده است. مسئله اصلي اين پژوهش، چيستي ظلمت مؤمن و نور كافر است. در اين راستا، آراي مفسران جمع‌آوري و در شش بخش مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است، اغلب مفسران به مصاديق ظلمت و نور اشاره كرده‌اند. تعبير «اخراج مؤمنان از ظلمات به نور» توسط خداوند، ناظر بر يك سنت مهم الهي، يعني هدايت و آمرزش پروردگار در روند سير تكاملي مؤمنان است و مراد از «ظلمت مؤمن»، حجاب‌هايي است كه در اثر جهل و ارتكاب معاصي، ميان انسان و خداوند ايجاد مي‌شود. با توجه به مراتب فراوان ظلمت و نور، انبيا و صالحان نيز حجاب‌هايي متناسب با مرتبه خود دارند. تعبير «اخراج كافران از نور به ظلمات» توسط طاغوت نيز كنايه از اضلال شياطين است و نور كافر اشاره به فطرت توحيدي است كه در نهاد همه انسان‌ها وجود دارد.

The 257th verse of Surah al-Baqarah is one of controversial verses in the Quran which mentions “bringing Mu’minin (believers) out from darkness into the light” and “taking Kafirin (disbelievers) out of the light into darkness”. The main objective of this study is to explain what it means by darkness of Mu’min and the light of Kafir. Most of commentators have explained the extensions of darkness and light so in this research, their ideas are collected and critically analyzed in six chapters. “Bringing the believers out from darkness into the light” by God confirms an important divine tradition, that is to say guidance and blessing for the believers through their way to salvation. “Darkness of a believer” connotes veils which are created between human and God as a result of ignorance and sin. Considering multiple stages for darkness and light, there are also some special veils for the prophets and saints relevant to their own states. “Taking the disbelievers out of the light into darkness” by the demon connotes the deviation by the Devil, and in this regard, the light of Kafir refers to the innate disposition to Towhid (monotheism) which exists in the nature of all human beings.