تاريخ تطبيقي انگارۀ تحريف بايبل در تفاسير شيعه و اهل سنت

انگارۀ محرف بودن كراسه‌هاي يهودي‌ـ‌مسيحي امروزه چنان بديهي به نظر مي‌رسد كه شايد باورنكردني به نظر برسد كه زماني چنين انگاره‌اي در ميان مسلمانان رايج نبوده باشد. اين پژوهش در پي آن است تا با استفاده از روش پژوهش در «تاريخ انگاره‌ها» (History of Ideas) تاريخ پيدايش و تكامل اين انگاره را به شكلي تطبيقي در تفاسير شيعه و اهل سنت مورد بررسي قرار دهد. طي اين بررسي مشخص مي‌شود كه اين انگاره در هر يك از دو جريان تفسيري سرگذشتي متفاوت را پشت سر گذاشته است؛ اما هر دو تقريبا در يك زمان به يك نقطۀ مشترك رسيده و در همان جا تثبيت شده‌اند. شكل كلي اين مسير را مي‌توان با استفاده از الگوي سكوت ـ زمزمه ـ همهمه ـ پارادايم تحريف‌باوري ترسيم كرد؛ اما جزئيات اين مسير، شامل تاريخ پيدايش هر يك از مراحل، چرايي انتقال از يك مرحلۀ به مرحلۀ بعدي و حتي تعداد مراحل در دو جريان تفسيري شيعي و سنّي يكسان نيست. اين مقاله با ارائۀ تصويري جزئي‌نگر از اين مراحل، به مقايسۀ اين دو تصوير با يكديگر مي‌پردازد.

The idea of Biblical falsification is so widespread among Muslim scholars that it seems believable that once it had not been at existence at all. This paper aims to survey the history of the genesis and development of this idea in the Shi'ite and Sunnite exegeses by using the research method of "history of ideas". This survey shows that this idea has had two different stories in two traditions, but in both of them it has reached a common point simultaneously. The overall image of this path may be explained by the pattern of "silence-murmur-new paradigm", though the details -- including the history of genesis of each level, the reason of transmission from a level to the next, and even the number of levels -- differ in each tradition. This paper tries to compare these two different paths of historical development of the idea depict a detailed image of the story.