تعيين زمان مناسب آبياري با سنجش هدايت روزنه‌اي برگ‌هاي گياه ذرت

Determination of Irrigation Time by Measuring Stomatal Conductance in Corn Leaves

هدايت روزنه اي يكي از شاخص هاي مهم براي ارزيابي تنش كمبود آب در گياه است. به منظور تعيين زمان مناسب آبياري با ارزيابي هدايت روزنه‌اي در برگ‌هاي گياه ذرت آزمايش در سه شرايط صورت گرفت. شرايط عبارت از آبياري كامل در همه دوره‌هاي رشد محصول، آبياري كامل در دوره گلدهي با محدوديت آب تا پايان دوره رسيدگي با ، آبياري كامل در دوره خميري با محدود آب تا پايان دوره رسيدگي بودند. نتايج نشان داد هدايت روزنه‌اي برگ در طول آن و نيز هدايت روزنه‌اي در برگ‌هاي يك بوته ذرت مقدار ثابتي نداشت. با افزايش فاصله از دمبرگ تا نوك برگ و نيز با افزايش شماره برگ‌هاي يك بوته از سطح خاك به طرف بخش هوايي گياه، ميزان هدايت روزنه‌اي افزايش يافت. تغييرات هدايت روزنه‌اي در طول برگ مشخصي از گياه ذرت و تغييرات هدايت روزنه‌اي به ازاي شماره برگ‌هاي گياه ذرت به‌صورت يك تابع مشخص رياضي مدل‌بندي گرديد. درحالي‌كه تغييرات دما در طول برگ مشخصي از گياه ذرت به‌صورت يك تابع متفاوتي مدل‌بندي گرديد. مقدار هدايت روزنه‌اي در برگ‌هاي ذرت در يك روز قبل از آبياري در شرايط آزمايش متفاوت بود. مقدار هدايت روزنه‌اي در دو روز بعد از آبياري در شرايط مختلف آزمايش به‌طور تقريب باهم برابر بوده و ميانگين آن مساوي 0/31 سانتيمتر بر ثانيه بود. به‌عنوان توصيه ترويجي مي‌توان گفت زمان شروع آبياري ذرت در هدايت روزنه‌اي 0/21 سانتي‌متر بر ثانيه و زمان قطع آبياري آن در هدايت روزنه اي 0/33 سانتي متر بر ثانيه تشخيص داده شد.

Stomatal conductance is one of the important indices to assess water deficit stress in plants. To evaluate stomatal conductance in corn leaves for scheduling irrigation, an experiment was conducted at East Azarbaijan Research Center for Agriculture and Natural Resources. The experiments were as Randomly Complete Blocks with three replications and with treatments of a: full irrigation, b: deficit irrigation from stages of 6-7 leaves to the end of ripening with full irrigation at flowering stage, c: deficit irrigation from stages of 6-7 leaves to the end of ripening with full irrigation at dough stage. The stomatal dimensions were determined by copy method. Stomatal conductance was measured along a leaf with different distances, at different leaves of a plant and at before and after irrigation events by a porometer. Results showed that the stomatal along a leaf and at leaves of a plant had a variable value. So that the stomatal conductance increased with increasing distance from petiole to leaf tip and with an increasing leaves number for soil surface to the canopy. The stomatal conductance changes along the leaf and its variability in leaves numbers were modeled as Logistic functions. The temperature variability along leaf was modeled as Sinusoidal function. Results also showed that the stomatal conductance from irrigation treatments were different. The stomatal conductance from two days after irrigation were similar and averaged 0.31 ms-1. The suitable time for irrigation and its cutoff were at stomatal conductance of 0.21 and 0.33 ms-1.