پديد آورندگان :
پورغلام آميجي، مسعود دانشگاه تهران، كرج - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني , انصاري قوجقار، محمد دانشگاه تهران، كرج - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني , خوش روش، مجتبي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه مهندسي آب , لياقت، عبدالمجيد دانشگاه تهران، كرج - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني
كليدواژه :
پارامترهاي اقليمي , رگرسيون چندمتغيره , عملكرد , من-كندال و اسپيرمن , نوسانات شوري
چكيده فارسي :
در اين پژوهش، از اطلاعات اقليمي شامل: رطوبت نسبي، سرعت باد، دماي خاك و همچنين شوري اعماق مختلف خاك (پنج، 10، 20، 30، 50 و 100) سانتيمتر مربوط به بازه زماني ده‌ساله (2017-2008) با هدف بررسي روند ارتباط پارامترهاي اقليمي و نوسانات شوري خاك استفاده شد. همچنين از آزمون هرست براي يافتن واريانس كافي داده‌ها جهت تحليل روند سري‌هاي زماني، و آزمون من-كندال، اسپيرمن و رگرسيون چند متغيره براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شد. نتايج نشان داد كه تمامي پارامترهاي موردمطالعه با توجه به ضريب هرست بزرگتر از 5/0، از واريانس كافي جهت تحليل روند سري‌هاي زماني برخوردار هستند. نتايج آزمون من-كندال و اسپيرمن نشان داد كه در لايه‌هاي سطحي خاك (5 و 10 سانتيمتر)، با گذشت از بازه ده‌ساله موردنظر، شوري خاك روند نزولي گرفته و رو به كاهش است. اما در لايه‌هاي عميق (20، 30، 50 و 100 سانتيمتر)، هر دو آزمون روند افزايشي و صعودي را داشته و عمق 50 و 100 سانتيمتر، داراي روند افزايشي معني‌دار در سطح 5 درصد مي‌باشد. از آنجا كه تمركز ريشه در اكثر محصولات در عمق 30 سانتيمتر است، نتايج آزمون رگرسيون چند متغيره نشان داد كه دماي عمق پنج سانتيمتر و متوسط رطوبت نسبي هر كدام با 16 درصد و متوسط سرعت نسبي با 6 درصد به ترتيب بيشترين و كمترين تأثير را بر شوري عمق مذكور خاك داشته‌اند. همچنين در چهار عمق از شش عمق موجود، دماي عمق پنج سانتيمتر خاك بيشترين تأثير را بر شوري اعماق مختلف خاك داشت. همچنين در چهار عمق از شش عمق موجود، دماي عمق پنج سانتيمتر خاك بيشترين تأثير را بر شوري اعماق مختلف خاك داشت به عنوان يك نتيجه كلي بايد گفت كه در مناطقي كه شرايط مطالعه حاضر را دارند، كاشت گياهان با ريشه هاي سطحي امكان پذير است زيرا نوسانات شوري در لايه هاي سطحي اندك بوده و خطري گياه تحت كشت را تهديد نمي كند اما كشت گياهان با ريشه هاي عميق برا محدوديت مواجه مي باشد زيرا نوسانات شوري روند افزايشي داشته كه بايد تدابيري انديشيده شود تا شوري خاك، اثر كاهشي بر عملكرد گياه نگذارد
چكيده لاتين :
This research was used from climate information such as average humidity, average wind speed, soil temperature and salinity of different soil depths (5, 10, 20, 30, 50, and 100 centimeters) in 10 years (2008-2017). The purpose of this study
was to investigate the relationship between climate parameters and soil salinity fluctuations. For this purpose, rice soil
salinity data were used which were previously measured. In both seasons of rice cultivation (conducted in one of the
nurseries of Alborz province), salinity fluctuations at different depths of soil were recorded over a period of five to seven
days, and soil salinity required for the purposes of this study was obtained, and then with the required meteorological data,
the research was done. Also, Hurst test to find enough variance of the data to analyze the time series trend, and Mann-
Kendal, spearman, and multivariate regression tests were applied for data analysis. The results showed that all parameters of
the study based on the Hurst coefficient bigger than 0.5, had a significant variance for time series analysis. The results of
Mann-Kendal and spearman tests showed that in surface soil layers (5 and 10 cm) after 10 years period, the soil salinity had
a descending trend. However, both tests had an increasing trend in deeper layers (20, 30, 50 and 100 cm) and at depths of 50
and 100 cm observed the significantly increasing trend at a 5% level. Result of the multivariate regression test illustrated
that the temperature in depth of 5 cm and average relative humidity (each 16%) and average speed of 60% had the most and
the least effect, respectively on the soil salinity in the mentioned soil depth. Also, in four depths of six depths, the
temperature in depth of 5 cm was the most effect on soil salinity of different soil depths. As a general result, in areas where
the conditions of this present study, cultivation of plants with surface roots is possible because salinity fluctuations in the
surface layers are low and it does not pose a threat to the plant under cultivation but crop cultivation with deep roots is
limited because salinity fluctuations is an increasing trend that should be addressed so that soil salinity does not have a
detrimental effect on plant yield.
