اصول تربيت عقلاني در انديشه فارابي

Principles of Rational Education In Farabi's Thought

با وجود اهميّت عقل در فلسفه فارابي، پژوهشي جامع درجهت تبيين اصول تربيت عقلاني باتوجه ‌به آراء و انديشه‌هاي وي انجام نگرفته است، لذا هدف از انجام اين پژوهش، تبيين اصول تربيت عقلاني باتوجه‌به اهداف تربيت عقلاني برمبناي انديشه فارابي است. در اين پژوهش كه به روش استنتاجي فرانكنا صورت گرفته است؛ ابتدا مفاهيم مربوط به موضوع تحقيق توصيف شده، در ادامه، مضامين در مقوله‌هاي مجزا قرار گرفته و گزاره‌هاي واقع‌نگر فلسفي مربوط به آن مشخص شده است و در آخر به روش استنتاجي فرانكنا اصول تربيت عقلاني ازمنظر فارابي مشخص شده است. نتايج، مبين آن است كه اصول تربيت عقلاني در انديشه فارابي در حيطه‌ عقل نظري عبارتند از: اصل تربيت‌پذيري (تعليم)، اصل راهنمايي، اصل لزوم آموزش و اصل تعقّل و در حيطه‌ عقل عملي: اصل آمادگي، اصل تربيت‌پذيري (تأديب)، اصل مسئوليّت‌پذيري (عامليّت فردي)، اصل تعاون و اصل استدراج.

Despite the significant role of rationality in Farabi’s philosophy, no comprehensive research has been conducted to explain the principles of rational education explaining his ideas. This research is intended to explain the principles of rational education in terms of its objectives according to Farabi’s thought. Employing Franken’s deductive method, the researchers explained the concepts of the research first. Then, they subdivided the themes into distinct categories and identified the realistic philosophical propositions. Finally, the principles of ritual education were identified from Farabi’s point of view. The results revealed that the principles of rational education in the domain of theoretical rationality included training, guidance, the necessity of education, and rationality. In the ​​practical rationality, it included principles of readiness, trainability, responsiveness (individual agents), cooperation and gradualism.