ارزيابي توان استعداد تغذيه ي آب زيرزميني با استفاده از روش هاي سنجش از دور و GIS

An Evaluation of Groundwater Recharge Potential Using Remote Sensing and the GIS Methods

استفاده از قابليت هاي سنجش از دور و سامانه اطلاعات مكاني در تهيه ي نقشه ي هاي موضوعي و تلفيق آنها در قالب نقشه هاي پهنه بندي، يكي از ابزارهاي مهم در ارزيابي توان استعداد تغذيه ي آب زيرزميني است. در اين بررسي نقشه هاي موضوعي با استفاده از عوامل موثر در توان استعداد تغذيه از قبيل عوامل آب شناختي مانند تخليه ي چشمه ها، زمين ساختاري مانند درزه و شكستگي ها، سنگ شناسي مانند جنس سازندها، پستي و بلندي مانند شيب سطح زمين و نمايه رطوبت پستي و بلندي، اقليمي مانند بارش، دما و پوشش گياهي در تهيه ي نقشه ي توان استعداد تغذيه ي آب زيرزميني استفاده شد. بدين منظور نقشه هاي موضوعي با استفاده از اطلاعات رقومي سنجش از دور تهيه شد. سپس با استفاده از روش ارجاع دادن، مقايسه ي زوجي و با اعمال نظر كارشناسي كه با بازديدهاي صحرايي در برخي نقاط منطقه صورت گرفت، سلول هاي هر نقشه و متعاقب آن كل نقشه با توجه به تاثيري كه در توان استعداد تغذيه دارد، ارزش گذاري شد. پس ارزش گذاري هر كدام از نقشه هاي موضوعي تهيه ي شده، با بكارگيري روش هم پوشاني، نقشه ي نهايي توان استعداد تغذيه ي آب زيرزميني تهيه گرديد. براي برررسي صحت نسبي نقشه ي توان استعداد تغذيه از موقعيت چشمه هاي منطقه استفاده شد. اكثر حوضه ي آبگير چشمه هاي بزرگ در مناطق با توان استعداد تغذيه ي بالا قرار گرفته اند كه حاكي از صحت نسبي بالاي نقشه ي موضوعي توان استعداد تغذيه براي منطقه ي مطالعه شده است.

Application of remote sensing and geographic information system to the preparation of thematic maps and their integration in the form of zoning maps provide an important tool for assessing the potential of groundwater recharge sites. Thematic maps using effective factors in recharge activities namely the hydrogeological factors such as spring discharge and structural factors such as joint and fractures; lithological factors such as formation type; topography such as slope, slope aspect and topographic wetness index; and climatological factors such as rainfall, temperature, and also land use were applied in preparation of the groundwater recharge potential map. Thematic maps were prepared using remote sensing and by a referring approach and pair-wise and applying an expert view and also by field observations. Every thematic map was weighted and rated with respect to its effect on recharge. Finally, differently weighted maps were rated to prepare groundwater recharge site map. To verify the relative accuracy of groundwater recharge potential map, discharge of springs in the study area was used. The results show that most of the catchment area of the large springs located in the areas of high recharge potential, indicating the relatively high accuracy of the above-mentioned method.