كليدواژه :
فعاليت آنتي اكسيداني , گلبرگ زعفران , محتواي فنل و فلاونوئيد , منشأ بنه
چكيده فارسي :
علاوه‌بر كلاله، ساير قسمت‌هاي گل زعفران (.Crocus sativus L) ازجمله گلبرگ به‌عنوان محصولات جانبي فرايند توليد زعفران، حاوي تركيب‌هاي زيست فعال و آنتي‌اكسيدان بوده كه معمولاً بدون استفاده باقي مي‌مانند. براي افزايش بهره‌وري اين گياه و همچنين ارزيابي تنوع منشأ بنه از نظر عملكرد گل و تركيب‌هاي زيست فعال گلبرگ زعفران، اين آزمايش در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهيد باهنر كرمان اجرا شد. در اين راستا، بنه‌هاي مختلف از 9 منطقه ايران (بجستان، استهبان، فردوس، گناباد، نطنز، قائن، سرايان، تربت‌حيدريه و زرند) تهيه و طي سال‌هاي زراعي 95-1394، 96-1395 و 97-1396 بررسي شدند. نتايج بيانگر وجود تركيب‌هاي فنلي بين 5/24-2/83 ميلي‌گرم گاليك اسيد در گرم وزن خشك، تركيب‌هاي فلاونوئيدي از 0/38 تا 1/81 ميلي‌گرم كوئرستين در گرم وزن خشك و همچنين فعاليت آنتي‌اكسيداني در گلبرگ بود. يافته‌ها همچنين نشان داد كه صفات مرتبط با گل، تركيب‌هاي زيست فعال و قدرت مهاركنندگي راديكال‌هاي آزاد به‌طور معني‌داري تحت تأثير فصل رشد، منشأ بنه و اثر متقابل آنها قرار گرفت. در تمام صفات مورد مطالعه (بجز قدرت احياءكنندگي)، بنه‌هاي با منشأ مختلف واكنش متفاوتي به فصل‌هاي رشد نشان دادند. بيشترين ميزان عملكرد، از بنه‌هاي با منشأ فردوس در فصل‌هاي رشد اول و سوم و بجستان در فصل رشد دوم بدست آمد. بنه‌هاي با منشأ بجستان و گناباد به‌دليل محتواي فنل و فلاونوئيد بالا بيشترين (به‌ترتيب با 216 و 217 ميلي‌گرم در ليتر) و استهبان به‌دليل ميزان پايين تركيب‌هاي فنلي و فلاونوئيدي، كمترين قدرت آنتي‌راديكالي را در فصل رشد 96-1395 نشان دادند. بنه‌هاي با منشأ فردوس، سرايان، بجستان و گناباد براساس عملكرد و محتواي بالاي تركيب‌هاي زيست فعال، قائن و استهبان با ميزان كم تركيب‌هاي زيست فعال و فعاليت آنتي‌اكسيداني و نطنز، تربت‌حيدريه و زرند با ميزان گلدهي پايين، براساس نتايج تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي و تجزيه خوشه‌اي در سه گروه اصلي قرار گرفتند.
چكيده لاتين :
In addition to the stigma, other parts of saffron (Crocus sativus L.) flower including petals, as by-products of the saffron production process, contain bioactive and antioxidant compounds that are usually left unused. This experiment was conducted at the research field of Shahid Bahonar University of Kerman, Iran, to increase the productivity of this crop as well as investigate the variation in corm origin in terms of flower yield and bioactive compounds of saffron petals. In this regard, different corms from nine different regions of Iran (Bajestan, Estahban, Ferdows, Gonabad, Natanz, Qaen, Sarayan, Torbate-Heydarieh and Zarand) were evaluated during the three growing seasons of 2015-16, 2016-17 and 2017-18. Based on the results, phenolic compounds ranged from 2.83 to 5.24 mg gallic acid/g dry weight and flavonoid compounds ranged from 0.38 to 1.81 mg quercetin/g dry weight in petals. The results also demonstrated that flower-related traits, bioactive compounds and radical scavenging activity were significantly affected by the growing season, corm origin and their interaction. In all the traits studied (except reducing power ability), corms of different origins showed different responses to the growing season. The highest yield was obtained from the corms of Ferdows in the first and third growing seasons and Bajestan in the second growing season. The corms of Bajestan and Gonabad (the highest phenolic and flavonoid contents) and Estahban (the least phenolic and flavonoid contents) showed, respectively, the highest (216 and 217 mg/L, respectively) and lowest antiradical activity in 2016-17 growing season. The corms of Ferdows, Sarayan, Bajestan, and Gonabad origin based on high yield and bioactive compounds content, Qaen and Estahban due to low bioactive compounds content and antioxidant activity, and Natanz, Torbate-Heydarieh and Zarand with the lowest flower production were grouped into three main clusters according to cluster and principal component analyses.
