پاسخ گياه دارويي گشنيز (.Coriandrum sativum L) به برخي تيمارهاي تغذيه‌اي

The response of Coriander (Coriandrum sativum L.) herbs to some nutritional treatments

اگرچه استفاده از كودهاي شيميايي توليد محصول را افزايش مي‌دهند، اما مصرف طولاني مدت آنها سبب فشردگي و كاهش حاصلخيزي خاك، افزايش آلودگي هوا و آب و همچنين افزايش انتشار گازهاي گلخانه‌اي شده كه در نهايت منجر به وارد آمدن آسيب جدي به سلامت انسان و محيط‌زيست مي‌شوند. اين پژوهش با هدف مطالعه و مقايسه تأثير تغذيه با كود شيميايي و كودهاي زيستي بر كمّيت و كيفيت گياه دارويي گشنيز (Coriandrum sativum L.) در سال زراعي 96-97 در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تيمار شامل: كاربرد عصاره جلبك دريايي، هيوميك اسيد، كود شيميايي ماكرو (NPK) و شاهد (بدون استفاده از كود) و 5 تكرار انجام شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه تيمارهاي آزمايشي تأثير معني‌داري بر اغلب صفات مورد اندازه‌گيري داشتند، به‌طوري كه بيشترين ارتفاع بوته، وزن خشك بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد بذر در بوته، وزن هزاردانه، تعداد شاخه فرعي درجه اول، مقدار كلروفيل، مقدار كاروتنوئيد برگ و درصد اسانس بذر از گياهان تيمار شده با كود شيميايي و عصاره جلبك بدست آمد. از سوي ديگر بالاترين وزن تر بوته از تيمار كاربرد كود شيميايي حاصل گرديد، اما بيشترين تعداد شاخه فرعي درجه دوم (9.08 عدد) و بالاترين درصد لينالول (61.32%) در اسانس، از گياهاني حاصل شد كه عصاره جلبك دريافت كرده بودند. نتايج حكايت از آن داشت كه استفاده از عصاره جلبك در بسياري از صفات كمّي و كيفي توانست به خوبي جايگزين كاربرد كود شيميايي گردد.

Though chemical fertilizers increase crop production, their long-term use causes soil compaction and decreased fertility, increased air and water pollution, as well as increased greenhouse gases emission, ultimately leading to serious damage to human health and the environment. A greenhouse experiment was conducted during 2018 to evaluate the effects of chemical and bio-fertilizers on the quality and quantity of Coriander (Coriandrum sativum L.) in a randomized complete block design with four treatments. The experimental treatments included chemical fertilizer (NPK), seaweed extract, humic acid, and control (without fertilizer) with five replications. The results showed that the treatments had a significant effect on most of the traits. The highest plant height, plant dry weight, number of umbels per plant, number of seeds per plant, 1000 seed weight, number of primary branches, chlorophyll content, leaf carotenoid content, and essential oil content were obtained in the plants treated with chemical fertilizer as well as seaweed extract. The highest plant fresh weight was obtained from chemical fertilizer treatment, and the highest number of secondary branches (9.08) and linalool percentage (61.32%) were obtained from the seaweed extract treatment. The results indicated that the seaweed extract could be a good replacement for chemical fertilizers in coriander.