شماره ركورد :
1127120
عنوان مقاله :
اثر كاربري اراضي بر برخي ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي يك خاك آهكي
پديد آورندگان :
مظفري، حسن دانشگاه شيراز - دانشكده كشاورزي، شيراز , موسوي، علي اكبر دانشگاه شيراز - دانشكده كشاورزي، شيراز , سپاسخواه، عليرضا دانشگاه شيراز - دانشكده كشاورزي، شيراز
تعداد صفحه :
16
از صفحه :
525
تا صفحه :
540
كليدواژه :
شاخص پايداري ساختمان , كاربري باغ , كاربري زراعت معمولي , كاربري زراعت يونجه , كيفيت خاك
چكيده فارسي :
تخريب خاك يكي از مهم­ترين مسائل پيش روي بشر است كه بر كيفيت خاك اثر مي گذارد. از آنجايي كه تغيير در كاربري اراضي بر ويژگي­هاي خاكي دخيل در كيفيت خاك موثر است، اين پژوهش با هدف بررسي اثر كاربري اراضي بر برخي ويژگي­هاي فيزيكي و شيميايي خاك انجام شد. آزمايش در 25 نقطه واقع در يك شبكه نسبتاً منظم با فواصل 5×5 متر (حدود 400 متر مربع)[H1] در هر يك از سه كاربري زراعت معمولي، زراعت يونجه و باغ در منطقه باجگاه در استان فارس انجام و نمونه خاك از عمق صفر تا 20 سانتي­متري هر نقطه برداشت شدنمونه­ها هوا خشك و از الك دو ميلي­متري عبور داده و برخي ويژگي­هاي فيزيكي و شيميايي اندازه­گيري شدند. ميزان رس، بعد فراكتال، سديم، پتاسيم و منيزيم محلول، نسبت جذب سديم و ظرفيت تبادل كاتيوني در خاك كاربري زراعت يونجه در مقايسه با كاربري زراعت معمولي به­طور معني­داري به­ترتيب به ميزان 9/15%، 05/1%، 1/70%، 1/50%، 5/36%، 5/69%و 9/12% كاهش يافت. درحالي­كه ميزان شن، سيلت، قابليت هدايت الكتريكي عصاره اشباع، كلسيم محلول و كربنات كلسيم معادل در خاك كاربري زراعت يونجه در مقايسه با زراعت معمولي به­طور معني­داري به­ترتيب به ميزان 8/32%، 85/8، 4/37%، 7/29% و 15% افزايش يافت. تفاوت معني­داري بين ميانگين چگالي ظاهري (به­ترتيب با مقادير 24/1 و 27/1 گرم بر سانتي­متر مكعب)، رطوبت اشباع (28/0 و 27/0 سانتي­متر مكعب بر سانتي متر مكعب)، شاخص پايداري ساختمان (54/2% و 52/2%)، پ­هاش (03/8 و 03/8)، ماده آلي (44/2% و 39/2%)و توانايي ترسيب كربن (352 و 352 تن در هكتار) در خاك كاربري­هاي زراعت معمولي و يونجه مشاهده نشد. تغيير كاربري از زراعت معمولي به باغ سبب كاهش معني­دار سيلت، رس، بعد فراكتال، رطوبت اشباع، پ­هاش و ظرفيت تبادل كاتيوني به­ترتيب به ميزان 36/3%، 8/34%، 46/2%، 07/%6، 0/1 و 7/16% شد. درحالي­كه تغيير كاربري مذكور سبب افزايش معني­دار ميزان شن، شاخص پايداري ساختمان، قابليت هدايت الكتريكي عصاره اشباع، ماده آلي، توانايي ترسيب كربن، سديم، پتاسيم و كلسيم محلول، نسبت جذب سديم و كربنات كلسيم معادل به­ترتيب به ميزان 404%، 5/83%، 8/68%، 7/53%، 1/57%، 107%، 7/65%، 7/58%، 81% و 3/33% شد. تفاوت معني­داري بين چگالي ظاهري و منيزيم محلول خاك در اثر تغيير كاربري از زراعت معمولي به باغ مشاهده نشد. به طور كلي بسياري ويژگي­هاي مؤثر بر كيفيت خاك تحت تأثير تغيير كاربري اراضي قرار گرفت. بنابراين مديريت مناسب اراضي براي حفاظت از منابع خاك ضروري مي­باشد.
چكيده لاتين :
Soil degradation is one of the most important issues facing humanity.Since land use change affects soil properties, this study aimed to investigate the effects of land use on some soil physical and chemical attributes. Experiment was conducted at 25 experimental locations on a relatively regular network design with 5×5 meter distance intervals in each three studied land uses including annual cultivated field (ACF), perennial alfalfa field (PAF) and orchard field (OF) in Bajgah region, Fars Province. Soil samples were collected from 0 to 20 cm depth, air dried, and passed through a 2 mm sieve and some physico-chemical properties were determined. Clay content, fractal dimension (D), soluble sodium (Na), potassium (K) and magnesium (Mg), sodium adsorption ratio (SAR) and soil cation exchange capacity (CEC) in PAF in comparison with ACF showed significant decreases of 15.9%, 1.05%, 70.1%, 50.1%, 36.5%, 69.5%, and 12.9%, respectively. However, values of sand, silt, electrical conductivity (EC), soluble calcium (Ca) and calcium carbonate equivalent (CCE) in the soil of PAF in comparison with ACF showed significant increases of 32.8%, 8.85%, 37.4%, 29.7%, and 15%, respectively. There were no significant differences between the mean values of bulk density (BD, respectively with 1.24 and 1.27 g cm-3), saturation moisture (0.28 and 0.27 cm-3), structural stability index (SI, 2.54 and 2.52%), pH (8.03 and 8.03), organic matter (OM, 2.44 and 2.39%) and carbon sequestration (CS, 352 and 352 ton ha-1) between the ACF and PAF land uses. Land use change from ACF to OF caused a significant decrease of 3.36%, 34.8%, 2.46%, 6.07%, 1.0, and 16.7% in silt, clay, D, saturation moisture, pH, and CEC, respectively. However, ACF to OF land use change caused significant increases of 404%, 83.5%, 68.8%, 53.7%, 57.1%, 107%, 65.7%, 58.7%, 81%, and 33.3% in sand, SI, EC, OM, Cs, soluble Na, K, and Ca, SAR, and CCE, respectively. There were no significant differences between BD and soluble Mg in the soils of ACF and OF. Generally, land use change affected many soil physical and chemical properties influencing soil quality. Therefore, proper land management is essential to protect soil resources.
سال انتشار :
1398
عنوان نشريه :
پژوهشهاي خاك
فايل PDF :
7824121
لينک به اين مدرک :
بازگشت