چيستي مشاوره اسلامي؛ مباني، مفاهيم و اصول

Meaning of Islamic counseling; Basics, Concepts and Principles

مشاوره ديني به معناي مشاوره‌اي كه برخاسته از مفاهيم و گزاره‌هاي دين باشد مورد توجه انديشمندان رواندرماني و مشاوره قرار گرفته است. اسلام به عنوان دين جامع كه داراي پيروان متعددي است آموزه‌هاي مختلفي به خصوص درباره حوزه‌هاي مفهومي اجتماعي، انساني و سلامت دارد ولي هنوز تعاريف مشخص و دقيقي از مشاوره اسلامي، مدل‌ها و الگوهاي آن صورت نگرفته است. پژوهش حاضر درصدد است با روش مطالعه مروري و با شيوه توصيفي-تحليلي به تعريف مشاوره اسلامي برسد. منابع مطالعه پژوهش‌هاي داخلي و خارجي در سي سال گذشته درباره مشاوره ديتي و منابع دين اسلام شامل متون قرآن و روايات مي‌باشد. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به چهار مسئله مباني مشاوره اسلامي، ابعاد روانشناختي انسان در اسلام، مراحل مشاوره اسلامي و اصول مشاوره اسلامي است. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه مشاوره اسلامي از سه جهت با مشاوره و رواندرماني‌هاي رايج متمايز است. 1- در مباني هستي شناسي، انسان شناسي و معرفت شناسي. 2- در اهداف و 3- در روش‌هاي مشاوره. هم چنين با استفاده از مباني، مفاهيم و اصول مشاوره در اسلام كه از يافته‌هاي پژوهش به دست آمد مشاوره اسلامي تعريف شد. نتايج اين پژوهش مي‌تواند پيش فرض‌هاي مشاوره اسلامي را روشن سازد و در جهت الگوسازي مشاوره اسلامي مسير پژوهش‌هاي آينده را هموار سازد.

Religious counseling is that comes from the concepts and propositions of religion. That is considered by psychologists and counselors. Islam is a comprehensive religion with many followers. It has different doctrines about social, human and health concepts, but there are not clear definitions of Islamic counseling, its' models and patterns. Present study seeks to define the Islamic counseling with use of review study and descriptiveanalytical method. Sources of study were internal and external scholarship over the last thirty years about counseling and sources of Islamic religion include Quran and ahadith. Present research seeks to answer the four areas; Basics of the Islamic Counseling, psychological aspects of human in Islam, stages of Islamic counseling and principles of Islamic counseling. The findings of this study showed that Islamic counseling is distinguished from conventional counseling and psychotherapy in three directions. 1- Ontology, Anthropology, and Epistemology. 2- In goals and 3- In methods of counseling. Also, Islamic counseling was defined with use of foundations, concepts and principles of counseling in Islam. The results of this study can clarify preconditions of Islamic counseling and pave the way for the modeling of Islamic counseling in future.