اثربخشي گروه درماني مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاهش تكانشگري و رفتارهاي پرخطر دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم

The Effectiveness of admission and commitment group therapy on decreasing impulsivity and high risk behaviors of secondary school students

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي گروه درماني مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاهش تكانشگري و رفتارهاي پرخطر دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم انجام شد. روش پژوهش آزمايشي و طرح آن به صورت پيش آزمون - پس آزمون با گروه آزمايش و كنترل بود. جامعه‌ي آماري پژوهش شامل همه‌ي دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر شهركرد در سال تحصيلي 96-1395 بود كه به صورت نمونه‌گيري تصادفي 32 نفر انتخاب و به طور تصادفي در 2 گروه آزمايش و كنترل گمارده شدند. برنامه درماني رويكرد پذيرش و تعهد در طي 8 جلسه و هر جلسه به مدت 90 دقيقه (هفته‌اي 2 بار) به صورت گروهي بر روي گروه آزمايش انجام شد؛ در حالي كه گروه كنترل هيچگونه مداخله درماني را دريافت نكردند. هر دو گروه آزمايش و كنترل قبل و بعد از اجراي روش درماني، پرسشنامه تكانشگري (بارت و همكاران، 1995) و آزمون رفتارهاي پرخطر (رشيد و مارابي، 1391) را تكميلي كردند. به‌منظور تجزيه و تحليل اطلاعات از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاهش تكانشگري (تكانشگري حركتي، تكانشگري شناختي و عدم برنامه‌ريزي) و رفتارهاي پرخطر (رفتار جنسي ناايمن، خشونت، مصرف مواد) دانش آموزان دختر تأثير معني‌داري دارد (P <0.05). با استناد به يافته‌هاي به دست آمده از پژوهش حاضر، مي‌توان نتيجه گرفت كه گروه درماني مبتني بر پذيرش و تعهد يك روش مناسب براي كاهش تكانشگري و رفتارهاي پرخطر دانش آموزان دختر مي‌باشد.

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of acceptance and commitment group therapy on reducing impulsivity and high-risk behaviors of female secondary school students. The research method was experimental and its design was pretest-posttest with experimental and control group. The statistical population of the study consisted of all female high school students in Shahrekord in the academic year of 2015-2016. 32 students were selected by random sampling and were randomly assigned into two experimental and control groups. The Acceptance and Commitment Approach Therapy program was administered to the experimental group in 8 sessions, each session for 90 minutes (twice a week), while the control group did not receive any intervention. Both experimental and control groups completed impulsivity questionnaire (Bart et al., 1995) and risk behaviors test (Rashid & Marabi, 2012) before and after treatment. Multivariate analysis of covariance was used for data analysis. Findings showed that acceptance and commitment therapy had a significant effect on impulsivity (motor impulsivity, cognitive impulsivity and lack of planning) and high risk behaviors (unsafe sexual behavior, violence, substance use) in female students (P <0.05). Based on the findings of the present study, it can be concluded that acceptance and commitment group therapy is an appropriate method to reduce impulsivity and high risk behaviors of female students.