بررسي تاثير سياست هاي حمايتي دولت بر عرضه برنج در ايران

The impact of government Support policies of rice supply in Iran

برنج از قديمي ­ترين گياهاني است كه پس از گندم بيشترين سطح زيركشت اراضي كشاورزي را در جهان به خود اختصاص داده و كالايي استراتژيك در بسياري از كشورهاي جهان است. كشت اين محصول در سال­ هاي اخير و در بسياري از مناطق نسبتاً پر آب كشور توسعه يافته است. با توجه به اهميت برنج در الگوي تغذيه­ اي خانوارهاي ايراني و ايجاد اشتغال و درآمد براي قشري گسترده از توليدكنندگان و با توجه به اهميت امنيت غذايي اين محصول، سياست­ هاي حمايتي گوناگوني در ايران براي برنج بكار گرفته شده است. از مهم ­ترين سياست­ هاي حمايتي بخش كشاورزي در ايران، خريد تضميني محصولات است كه در سال 1368 تصويب شده و دولت موظف است بمنظور حمايت از توليد محصولات اساسي كشاورزي همه ساله خريد اين محصولات نظير گندم و برنج را تضمين و نسبت به خريد آن‌ها اقدام كند. در اين راستا در اين مطالعه با استفاده از آمار و داده‌هاي سري زماني و تخمين تابع عرضه برنج، به بررسي و تاثير سياست­ هاي حمايتي دولت بر عرضه برنج در دوره زماني 91-1369 پرداخته شد. نتايج اين مطالعه نشان مي­دهند كه قيمت تضميني با يك وقفه اثري مثبت و معنادار بر عرضه برنج داشته و كشش تابع عرضه نسبت به اين متغير برابر 0/2 مي­باشد. شاخص DRC به عنوان شاخص حمايت دولت از توليد اين محصول تأثير منفي و معني‌داري بر عرضه برنج داشته است. افزون بر اين متغير نرخ تعرفه اثري منفي و معني‌دار بر عرضه داخلي برنج دارد و كشش اين تابع نسبت به تعرفه واردات برابر 0/08 بدست آمد. هم‌چنين، مقدار بارندگي در كشور اثر مثبت بر عرضه داخلي برنج داشته و كشش عرضه برنج نسبت به بارندگي نيز برابر با 0/5 مي­باشد.

Rice is one of the most important crops and is considered as strategic commodity in many countries of the world, thus it seems necessary to be supported. Guaranteed purchase of crops is the most important policies of the agricultural sector in our country that has been approved in 1999. The government is obliged to support the production of basic agricultural crops by guarantying the purchase of crops including wheat, rice, barley and … every year. So this study investigates the impacts of government policies, such as import, the guaranteed price of rice and Domestic Resource Cost (DRC) on the supply of rice in the period of 1990-2013. The results show that guaranteed prices of rice with a lag has a significant positive effect on the supply of rice with elasticity of 0.2. Rice import also has a negative impact on rice supply and the elasticity this variable is equal to -0.7. DRC index as an indicator of government support for the production of the crops also had a negative impact on rice supply.