نظريۀ يوليوس ولهاوزن دربارۀ تطور دين اسرائيليان باستان

يوليوس ولهاوزن با تكيه بر يافته‌هاي پژوهشگران پيشين فرضيۀ اسناد، نخست به بازشناسي و تفكيك اسناد تشكيل‌دهندۀ اسفار سته در قالب يك فرايند پويا پرداخت، سپس بر پايۀ نتايج اين رويكرد انتقادي مدعي شد تاريخ اسرائيل بيانگر تطور دين اسرائيليان است. به باور او، دين اسرائيل در دوران پادشاهي شمال (مرحلۀ اول) ماهيت طبيعي داشت، از دل زندگي روزانۀ مردم سر بر آورد و پيوندي استوار با آن داشت. با فروپاشي پادشاهي شمال و ظهور انبياي بعدي و اصلاحات سياسي ـ عبادي پادشاه يوشيا (مرحلۀ دوم) دين آن‌ها به توحيد اخلاقي رسيد. با فروپاشي پادشاهي جنوب و آغاز تبعيد بابلي پيوند آن قوم با تاريخ و سنت منقطع شد و زمينه براي بازسازي اسرائيل جديد تحت رهبري عزرا و نحميا فراهم شد (مرحلۀ سوم). كاهن‌سالاري موسايي با لوازم و ويژگي‌هاي آن محصول اين دوران است. قوم تاريخي اسرائيل اكنون قومي مقدس محسوب مي‌شد و قداست در تمام لايه‌هاي حيات مردم ريشه دوانيد. هميشه و همه جا يك دستور الاهي هست كه يهودي اصيل مكلف به انجام آن باشد. تكليف جايگزين تجربه شد. صورت‌گرايي بر اصالت غلبه يافت. دين سادۀ اسرائيليان باستان در قالب ساختارگرايي خشك كهانتي مستحيل گشت و رنگ و نگاه اين ديانت جديد، يهوديت، در ويراست نهايي بر كل اسفار سته فرافكني شد.

By relying on the findings of previous scholars of Documentary Hypothesis, Julius Wellhausen first began to recognize and distinguish the documents of the Hexateuch in the form of a dynamic process, and then, based on the results of this critical approach, claimed that the history of Israel reflects the development of the religion of Hebrews. He believed that Israel's religion during the kingdom of the north (stage I) had a natural origin and it emerged from the daily life of the people, and had a firm connection with it. With the collapse of the kingdom of the north and the advent of the next prophets and the political – religious reforms of King Josiah (stage II) their religion arrived at moral monotheism. But with the collapse of the kingdom of the south and the beginning of the Babylonian exile, the bond of that nation with its history and tradition was broken, and the ground for the reconstruction of the new Israel under the leadership of Ezra and Nehemiah was provided (stage III). Mosaic theocracy with its features is the product of this era. The historical tribe of Israel was now considered a sacred people, and the sanctity was rooted in all layers of the life of the people. Always and everywhere is a divine command that the original Jew is required to do. Experience was replaced by religious duty. Originality was overcome by formalism. The simple religion of the ancient Israelites became formalized in the form of a dry royal structure, and the color and outlook of this new religion, Judaism, was projected to the final edition of the Hexateuch.