عنوان به زبان ديگر :
Determination of nutritional value of four plant species (Malcolmia africana, Plantago lanceolata, Phlomis cancellata, and Klasea latifolia) in rangelands of Bala Jam, Torbat-e Jam
كليدواژه :
شاخص ارزش نسبي تغذيه‌اي , شاخص كيفيت نسبي علوفه , انرژي قابل متابوليسم , تركيبات شيميايي و معدني علوفه
چكيده فارسي :
گياهان مرتعي، نقش ارزنده‌اي در برآورده ساختن احتياجات تغذيه‌اي دام‌هاي چرا كننده دارند. هدف اين مطالعه، بررسي ارزش تغذيه‌اي چهار گونه گياهيMalcolmia africana، Plantago lanceolata، Phlomis cancellata و Klasea latifolia در مراتع كوهپايه‌ايبالا جام شهرستان تربت‌جام بود. نمونه‌برداري از گياهان به صورت تصادفي قبل از مرحله گلدهي انجام شد. از يك محيط كشت تهيه شده از مايع شكمبه گوسفند براي برآورد برخي پارامترهاي تخميري و تجزيه پذيري ماده خشك يا ماده‌آلي گياهان استفاده شد. تركيبات شيميايي و معدني گياهان با استفاده از روش‌هاي استاندارد تعيين شدند. اين گياهان از تركيبات شيميايي و معدني متفاوتي برخوردار بودند. بيشترين مقدار ماده خشك (18/92%)، پروتئين خام (22/37%) و منيزيم (8/24 گرم/كيلوگرم ماده خشك) مربوط به P. concellata، بيشترين مقدار ماده‌آلي (91/60%)، عصاره عاري از ازت (58/33%)، كربوهيدرات‌هاي غير فيبري (47/01%) و عناصر كلسيم (14/08 گرم/كيلوگرم ماده خشك) و سديم (4/23 گرم/كيلوگرم ماده خشك) مربوط به K. latifolia و نيز كمترين مقدار الياف نامحلول در شوينده خنثي (93/26%) و اسيدي (21/20%) و ليگنين نامحلول در شوينده اسيدي (2/73%) مربوط به K. latifolia بود (0/05>P). در بين عناصر معدني، بيشترين مقدار مربوط به پتاسيم (دامنه 75/32-61/11 گرم/كيلوگرم ماده خشك) بود. بيشترين مقدار فسفر (37/4 گرم/كيلوگرم ماده خشك) و پتاسيم (32/75 گرم/كيلوگرم ماده خشك) مربوط به P. lanceolata بود (0/05>P).. بيشترين مقدار آهن (37/0 گرم/كيلوگرم ماده خشك) نيز در M. africana مشاهده شد (0/05>P). بالاترين مقدار حاصل از فراسنجه‌هاي توليد گاز (گاز 12، 24، 48، 72، پتانسيل و ثابت نرخ توليد گاز به ترتيب برابر 48/06، 61/93، 70/82، 41/74، 73/91، 0/093 ميلي‌ليتر بود)، تجزيه پذيري ماده خشك (75/14%) و ماده‌آلي (78/48%)، مصرف ماده خشك (4/47 درصد وزن زنده بدن)، شاخص ارزش نسبي تغذيه‌اي (250/84) و شاخص كيفيت نسبي علوفه‌اي (256/67)، انرژي قابل متابوليسم (10/70 مگاژول/كيلوگرم ماده خشك)، انرژي خالص شيردهي (56/6 مگاژول/كيلوگرم ماده خشك)، اسيدهاي چرب فرار كل (65/72 ميلي‌مول/ليتر) و كمترين مقدار نيتروژن آمونياكي (13/85 ميلي‌گرم/دسي‌ليتر) مربوط به K. latifolia بود (0/05>P).. به‌نظر مي‌رسد كه هر چهار گياه مطالعه شده از ارزش تغذيه‌اي مناسبي براي دام‌هاي چراكننده برخوردار بوده؛ ولي ارزش تغذيه‌اي K. latifolia بيشتر از ساير گياهان بود.
چكيده لاتين :
Due to the extensive area and biodiversity, rangelands contribute to meeting the nutritional requirements of grazing livestock; Therefore, a study was conducted to investigate the nutritional value of four range species including Malcolmia africana, Plantago lanceolata, Phlomis cancellata, and Klasea latifolia in the mountainous rangelands of Torbat-e Jam. The sampling of plants was randomly done before flowering stage. A culture medium prepared from sheep's rumen fluid was used to estimate some of the fermentation parameters and dry matter or organic matter degradability of these plants, and their chemical and mineral compositions were determined using common laboratory methods. These plants had different chemical and mineral compositions which the highest amount of dry matter, crude protein and magnesium belonged to Phlomis concellata, the highest amount of organic matter, Nitrogen-free extract, non-fiber carbohydrates, calcium and sodium related to Klasea latifolia, as well as the lowest amount of neutral detergent fiber, acid detergent fiber, and acid detergent lignin, all belonged to Klasea latifolia. Among the measured minerals, potassium was the highest percentage. The highest amount of phosphorus and potassium belonged to plantago lanceolata. The highest amount of Fe was found in Malcolmia africana. The highest amount of different gas production parameters, degradability of dry matter and organic matter, dry matter intake, relative feed value, relative forage quality, metabolizable energy, net energy for lactation, total volatile fatty acids, and the lowest amount of NH3-N were related to Klasea latifolia. With consider to the obtained findings, it seems that all four studied plants have a potential nutritive value for ruminants, but the nutritional value of K. latifolia was higher among the studied plants.
