بررسي كارايي انرژي در توليد سيب زميني استان همدان

Evaluation Efficiencies of Energy for Potato Production in Hamedan Province of Iran

يكي از راه هاي ارزيابي توسعه پايدار در نواحي كشاورزي، استفاده از روش جريان انرژي است. جريان انرژي در يك سيستم توليدي كشاورزي، به اين صورت است كه در عمليات توليد، مصرف انرژي و در محصولات توليدي، ذخيره انرژي بوجود مي آيد. به همين منظور، در اين مطالعه به بررسي كارايي انرژي محصول سيب زميني در استان همدان در سال زراعي 93-1392 مي پردازد. داده ها با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده از راه مصاحبه و تكميل پرسشنامه گردآوري شد. اندازه نمونه برابر 139 مزرعه است. براي تحليل كارايي انرژي ابتدا كل انرژي ورودي و خروجي محاسبه و سپس شاخص هاي انرژي شامل نسبت انرژي، بهره وري انرژي، انرژي ويژه و انرژي خالص محاسبه شد. كارايي هاي فني، فني خالص و مقياس با استفاده از روش تحليل پوششي داده ها و دو مدل BCC و CCR محاسبه شد. مجموع انرژي هاي ورودي در توليد سيب زميني براي سطح يك هكتار در استان همدان 0224/ 69249 مگاژول بدست آمد. انرژي كود شيميايي با 78/ 38 درصد از كل انرژي مصرفي بيشترين سهم را در ميان انرژي هاي ورودي را به خود اختصاص داده اند. نسبت انرژي، بهره وري انرژي و افزوده خالص انرژي براي سيب زميني كاران به ترتيب برابر، 224/ 2 و 0/671 كيلوگرم بر مگاژول و 885/ 84751 مگاژول بر هكتار محاسبه شد. ميانگين كارايي هاي فني، فني خالص و مقياس به ترتيب 748/ 0، 941/ 0 و 904/ 0 برآورد شدند. در استان همدان بيشترين مصرف نادرست مربوط به نهاده هاي كود شيميايي و بذر مي باشد. بنابراين، پيشنهاد مي شود مقدار مناسب كود، بايد با استفاده از آزمون خاك و نظر كارشناسان منطقه تعيين شود و نيز برنامه هاي آموزشي براي سيب زميني كاران در مورد چگونگي مصرف كودهاي شيميايي تهيه شود.

The current study attemptted to investigate energy efficiency and analyze the relationship of potato production in of Hamadan provinces. The data were collected by using a proportional stratified random sampling method through interview and questionnaire. The sample size is about 139 farms. The total energy used and energy returns was calculated to analyze energy efficiencies such as energy ratio, energy efficiency and net energy use.the Data Envelopment Analysis(DEA) was applied to calculate technical, pure technical and scale technical efficiencies through BCC and CCR models. The results showed that, the total energy input for potato production in Hamedan and as follows: 66295.13 MJ. The first rank of energy used sources respect to inputs goes to fertilizers with 38.78 in Hamedan plain. The energy ratio, energy efficiency and net energy of potato farmer in Bahar were 2. 224, 0. 671 kg/MJ and 84751.885 MJ/ha respectively. The average of technical, pure technical and scale technical efficiencies was estimated as follows 0.748, 0.941, 0.80 respectively. In Hamedan Province the highest misuse consumption belongs to chemical fertilizer and seed.