اثر بهينه سازي مصرف كودهاي شيميايي بر الگوي كشت در قالب برنامه ريزي رياضي مثبت (مطالعه موردي گهرباران ساري)

Effect of Optimization of Chemical Fertilizers Consumption on Optimal Cropping Pattern in the Framework of Positive Mathematical Programming (Case Study of Sari Goharbaran)

در دهه گذشته مصرف كودهاي شيميايي، اثرات و پيامدهاي زيست‌محيطي نامطلوبي نظير آلودگي آب و خاك و بروز مشكلاتي در خصوص وضعيت سلامت انسان‌ها را به همراه داشته است. به دليل اينكه استفاده غير بهينه كودهاي شيميايي مي‌تواند خطرات جدي براي محيط و سلامت جامعه ايجاد نمايد، در مطالعه حاضر تركيب بهينه كودهاي مصرف شده در توليد محصولات كشت شده در منطقه گهرباران شهرستان ساري با استفاده از مدل برنامه‌ريزي آرماني و تئوري بازي‌‌ها تعيين، و با استفاده از برنامه‌ريزي رياضي مثبت، الگوي كشت در شرايط مصرف كود در سطح بهينه و فعلي براي محصولات مختلف مورد بررسي قرار گرفت. داده‌هاي مطالعه حاضر از طريق تكميل پرسشنامه با 250 كشاورز منطقه گهرباران در سال 1394-1393 جمع‌آوري شد. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه مصرف كود براي محصولات در بين كشاورزان نماينده، بهينه نبوده به‌طوري‌كه مصرف كود در شرايط فعلي به طور متوسط بيشتر از حد بهينه مي‌باشد. برمبناي نتايج الگوي برنامه‌ريزي رياضي مثبت، علي‌رغم ثابت بودن سطح كشت كل، سود در حالت مصرف كود بهينه نسبت به مصرف فعلي، 3 درصد افزايش يافته است.

In the last decade the use of chemical fertilizers have been followed environmental consequences adverse such as water and soil pollution and health problems for humans and other living things. As the use of chemical fertilizers could create serious risks for the environment and public health, the aim of this study is to determine the optimal combination of fertilizers for crops in the Goharbaran region of Sari using Goal Programming model and the Game Theory, and finally, cropping pattern in the current and optimal fertilizer consumption for crops is discussed using Positive Mathematical Programming. Required data for this study has collected with interview of 250 farmers during the years 2014-2015. The results of this study showed that the consumption of fertilizers for all crops have not been optimal by representative farmers. Therefore, current fertilizer consumption for all crops is more than optimal value. Based on results of positive mathematical programming, despite of constantan the total cultivation level, profits increased 3% in optimum fertilizer consumption rather than current fertilizer consumption.