پيامدهاي تصويب قانون انحصار تجارت خارجي در بخش اقتصاد تجاري ايران (1310 تا 1320ش)

Consequences of the state monopoly of foreign trade in the 1930s for the Iranian economy

هدف: بررسي پيامدهاي تصويب قانون انحصار تجارت خارجي بر اقتصاد ايران در فاصلۀ سال 1310 تا 1320ش. روش/ رويكرد پژوهش: اين مقاله با روش تحقيق تاريخي و استفاده از اسناد و مدارك آرشيوي نوشته شده‌است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: سازمان‌دهي اقتصاد تجاري به‌رغم ابتكارات قبلي حكومت چندان موفق نبود. بحران اقتصادي 1929 اوضاع را وخيم‌تر كرد؛ به‌همين‌دليل حكومت پهلوي، قانون انحصار تجارت خارجي را در اسفند 1309 تصويب كرد. اگرچه هدف از تصويب اين قوانين كاهش پيامدهاي بحران اقتصادي و جلوگيري از كاهش درآمدهاي صادراتي كشور بود، ولي اين كار عملاً به افزايش مداخله و تصدي‌گري دولت نه‌تنها در تجارت خارجي بلكه در كل اقتصاد تجاري ايران انجاميد.

Purpose: This article reports the consequences of the implementation of a law that passed the Iranian parliament in 1929 to end the chronic imbalance of the nation’s foreign trade by granting the government the exclusive right of doing foreign trade. Method and Research Design: Data for this study was collected from the records held at the National Archives of Iran. Findings and Conclusion: The success of previous strategies to reduce the imbalance was limited. The Great Depression of the 1929 worsened the situation. As the result, the government adopted the new strategy of holding full control of foreign trade to prevent the decline of foreign revenues. However, this in practice led to the expansion of the state bureaucracy’s interference in other aspects of the economy.