عنوان مقاله :
راهبرد برنامۀ عمراني سوم (1341-1346) براي اشتغال مهاجران از روستاها
عنوان به زبان ديگر :
Iran’s 3rd Development Plan (1962-1968) and rural migrant employment
پديد آورندگان :
عبدالهي، محمد جواد دانشگاه تهران، تهران
كليدواژه :
مهاجرت داخلي , مهاجران روستايي , اشتغال , برنامۀ عمراني سوم , سرمايه‌گذاري‌هاي صنعتي
چكيده فارسي :
هدف: راهبرد برنامۀ عمراني سوم براي اشتغال مهاجران روستايي ازطريق سرمايه‌گذاري‌هاي صنعتي در شهرهاي بزرگ معرفي و سبب ناكامي آن توضيح داده مي‌شود.
روش/ رويكرد پژوهش: داده‌هاي اين مقاله از مدارك آرشيوي و منابع كتابخانه‌اي گردآوري و تحليل شده‌است.
يافته‌ها و نتيجه‌گيري: دَرپيِ اصلاحات ارضي در دهۀ 1340، مهاجرت روستاييان به شهرها به‌شكل اصلي مهاجرت در ايران تبديل شد. با افزايش درآمد دولت از محل فروش نفت در اين سال‌ها، برنامه‌هاي عمراني به اهرم اصلي دولت براي سامان‌دادن به اقتصاد كشور تبديل شدند. برنامۀ عمراني سوم (1341 - 1346) هم‌زمان با اجراي اصلاحات ارضي اجرا شد. راهبرد برنامه عمراني سوم دولت (1341 - 1346)، ايجاد فرصت‌هاي شغلي براي اضافه‌جمعيت روستايي و جذب آن‌ها در اقتصاد شهري بود. قرار بود اين كار با سرمايه‌گذاري صنعتي بيشتر در شهرها انجام شود؛ ولي در اين برنامه پيش‌بيني نشده بود كه قسمت اعظم نيروي فعال جوياي كار كارگران ساده و فاقد مهارت لازم براي كار در بخش صنعتي‌اند. درنتيجه اين صنايع سرمايه‌بر كه اساساً هم به مواد خام خارجي متكي بودند، در ايجاد فرصت‌هاي شغلي مناسب كارآمد نبودند.
روند تشكيل سرمايۀ ثابت در صنايع ايران طي دهه‌هاي چهل و پنجاه شمسي نشان مي‌دهد كه راهبرد برنامۀ عمراني سوم براي تأمين اشتغال مهاجران روستايي به تأسيس صنايع سرمايه‌بر در كشور انجاميد. اين صنايع ظرفيتي محدود در ايجاد اشتغال داشتند و نيازمند مهارت‌هاي تخصصي بودند كه بيشترِ مهاجران روستايي آن دوره فاقد آن بودند.
چكيده لاتين :
Purpose: The strategy adopted by the 3rd Development Plan for providing employment for rural migrants and its failure are discussed in this article.
Method and Research Design: Data for this paper is gathered from archival records and library resources.
Findings and Conclusion: Following the land reform of 1963, massive migration from rural areas to the cities became the main mode of internal migration in Iran. Benefiting from continuous increase in oil revenues, the 3rd national development plan invested heavily in industrial projects in order to provide employment for rural migrants who moved to large cities following the land reform. However, the success of the strategy was limited because of two reasons: 1) capital-intensive industries were not labor-intensive; 2) rural migrants lacked the skills required by such industries.
عنوان نشريه :
گنجينه اسناد
