محتوا و شكل نكاح‌نامه‌هاي دورۀ ناصري (1265-1313ق)

Iranian Marriage Contracts of the 19th Century

هدف: شناسايي وضعيت اجتماعي و اقتصادي زوجين در نيمۀ دوم قرن سيزدهم در ايران براساس محتوا و شكل نكاح ‌نامه‌ها. روش/ رويكرد پژوهش: در اين پژوهش پس‌از استنساخ و بازخواني اسناد نكاح‌ نامه‌هاي موجود در آرشيو سازمان اسناد و كتابخانۀ ملي ايران، اطلاعات مربوط به محتواي تاريخي نكاح‌ نامه‌ها ازجمله پايگاه اجتماعي زوج و زوجه و مشخصات ساختار سندي نكاح ‌نامه‌ها دسته‌بندي شد. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: منزلت اجتماعي و پايگاه اقتصادي زوجين بر قطع، ظاهر، و محتواي عقدنامه‌ها تأثير داشته‌است. ميزان مهريه بسته به شأن اقتصادي زوجين متغير بوده ‌است. در نكاح‌ نامه‌هاي مناطق روستايي و عشايري مهريه به ‌جاي پول بيشتر باغ، آب نهر، زمين زراعي، و گوسفند است. در نكاح‌ نامه‌هاي مربوط به اهالي شهر علاوه ‌بر پول رايج، طلاي خالص غيرمسكوك صيرفي، نقره، كنيز و غلام، و خانه در ميان اقلام مهريه ديده مي‌شود. بيشتر ازدواج‌ها بين خانواده‌هايي با شغل و منصب مشابه و يا نزديك به‌ هم، و در محدودۀ جغرافيايي يكسان و مجاور انجام مي‌ شده‌ است.

Purpose: This paper aims to the explorer social and economic status of the brides and grooms in the indicated time period, based on the content and the form of marriage contracts. Method and Research Design: Data extracted from marriage contracts held at the National Archives of Iran was categorized and added into tables. Inferences were made based on such data. Findings and Conclusion: Social status of the couple had influence on the size, appearance and the content of the contracts. Mahriyyeh (=the sum of money, property, or valuable items that the bridegroom undertakes to pay the bride) varied, largely based on the economic and social status of the two sides. In the rural and tribal areas Mahriyyeh often included orchard, farmland, the share of irrigation water rights and sheep. In the urban areas, in addition to money, it consisted of gold, silver, slaves, and property. Marriage often took place among relatives with similar occupations or public positions and in close vicinities.