ساختار ركن مطلع در مكاتبات عصر قاجار

The structure of openings of the Qajarid official correspondence

هدف: بررسي ساختار ركن مطلع در مكاتبات داخلي و خارجي در ديوان‌سالاري عصر قاجار. روش/ رويكرد پژوهش: مقاله با روش توصيفي و تحليلي و با استفاده از اسناد و مدارك آرشيوي و منابع كتابخانه‌اي تنظيم شده‌است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: ساختار نامه‌هاي ديواني از سه بخش ركن مطلع، ركن حال، و ركن خاتمه تشكيل مي‌شود. اجزاي ركن مطلع هم شامل سه بخش خطاب، القاب، و دعا است. با روي‌ كار آمدن حكومت قاجار، ركن مطلع در مكاتبات ديوانيِ داخلي و خارجي كوتاه‌تر شد. كوتاهي و بلندي مطلع در دورۀ قاجار در مرحلۀ اول به ارزش و اهميت نامه بستگي داشت. معمولاً در مكاتبات داخلي ديوان سالاري قاجار، بخش دعا در ركن مطلع به كار نمي رفت و ازبين خطاب و القاب هم يكي از آن‌ها مورد استفاده قرار مي گرفت. در مكاتبات خارجي دعا و القاب به‌ندرت استفاده مي‌شد و به طور كلي ركن مطلع در بيشتر مكاتبات عصر قاجار از اصول نامه‌هاي اخواني تبعيت مي‌كرد.

Purpose: This paper has examined the structure of the openings of the Qajarid domestic and forign correspondence. Method and Research Design. Archival records and library resources were examined to collect data for this paper. Findings and Conclusion: The structure of the introduction consisted of three parts: addressing, titles and prayers. Since the Qajarid period, the initiation of domestic and foreign officialcorrespondence, depending on the importance of the letter, became shorter. The prayer line was not used for domestic correspondence and only one tiitle was used for th eadrresee. With regard to foreign correspondence, prayer and complementary phrases were rarely used. The introduction to most of the Qajarid correspondence followed the Brotherhood principles.