پايش و پيش‌بيني تغييرات پوشش و كاربري اراضي تالاب بين‌المللي شادگان ايران

Monitoring and Prediction of Land Use/Cover Changes in Shadegan International Wetland, Iran

به‌منظور پايش و ارزيابي پيامدهاي اكولوژيك ناشي از مداخلات انساني، كمي‌سازي تغييرات كاربري و پوشش اراضي ضروري است. شرايط اكولوژيك و كيفيت آب تالاب به ويژگي‌هاي سيماي سرزمين از جمله نوع و نسبت كاربري و پوشش اراضي در بالادست و پيرامون تالاب مرتبط است. در مطالعه حاضر، كاربري و پوشش اراضي تالاب بين‌المللي شادگان ايران براي سال‌هاي 2001، 2014 و 2017 با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست و الگوريتم شبكه عصبي تهيه و تغييرات رخ داده در اين بازه زماني آشكارسازي شد. سپس با استفاده از ابزار مدل‌ساز تغيير سرزمين در نرم‌افزار Idrisi TerrSet، كاربري و پوشش اراضي و تغييرات آن با استفاده هفت متغير مستقل تا سال 2030 شبيه‌سازي شد. نتايج نشان داد كه بين سال‌هاي 2001 تا 2017، وسعت پوشش آب تالاب حدود 48200 هكتار افزايش و طبقات مربوط به كاربري و پوشش اراضي شوره‌زار و پوشش گياهي حدود 50000 هكتار كاهش يافته‌اند، اما از آنجايي كه اين افزايش آب تالاب ناشي از ورود زهاب و پساب صنايع مختلفي از جمله: كشت و صنعت نيشكر و... است، اين افزايش به‌طور قابل توجهي باعث تغيير كيفيت آب و تركيب گونه‌هاي گياهي تالاب مي‌شود كه پهنه‌بندي اين تغييرات نيازمند بررسي‌هاي بيشتر و مطالعات در مقياس خرد است.

Quantifying land use/land cover changes is essential to monitor and assess the ecological consequences of human disturbances. Ecological condition and water quality of wetlands are highly related to the landscape characteristics, including land use/land cover (LULC) types and their fractions in the upland and the surrounding landscape. The changing characteristics of LULC in Shadegan International Wetland, Khouzestan Province, Iran, were detected in this study by using the Landsat Satellite images of the years 2001, 2014, and 2017, which were classified using the Artificial Neural Network algorithm. Then by using Land Change Modeler (LCM) in the TerrSet IDRISI software, the future of LULC changes was simulated using six independent variables and the Markov chain method. The results of this study showed that from 2001 to 2017, about 48200 ha of the wetland water was increased and around 50000 ha of saline soils and vegetation area was decreased. However, since this water increase in the wetland was due to the entry of drainage and wastewater, particularly from sugarcane cultivation around the wetland, this increase could significantly alter the hydrology, the water quality of wetland and also, the plant species composition, as compared to historical conditions; mapping these changes requires further investigations and fine scale monitoring studies