برنامه‌ريزي سيماي سرزمين براي حفاظت بر مبناي مدل كيفيت زيستگاه InVEST و اثرات بوم‌شناختي شبكه جاده‌اي در استان چهارمحال و بختياري

Landscape Planning for Conservation, Based on the InVEST Model of Habitat Quality and Ecological Impact Assessment of Road Network in Chaharmahal & Bakhtiari Province

از اهداف اوليه رويكردهاي حفاظتي ايجاد يك سيماي سرزمين عملكردي است كه تمامي‌ عناصر تنوع زيستي را مورد حمايت قرار بدهد و خطرات محيط زيستي متوجه آنها را به حداقل برساند. فعاليت‌هاي انساني از جمله توسعه شبكه جاده‌اي يكي از مهم‌ترين عوامل خطر براي زيستگاه‌ها و گونه‌هاي ارزشمند موجود در استان چهارمحال و بختياري محسوب مي‌شود كه لازم است در راستاي برنامه‌ريزي حفاظت و كاهش اثرات منفي، وضعيت زيستگاه‌ها و خدمات اكوسيستمي بررسي شود. بنابراين، در اين مطالعه، ابتدا كيفيت زيستگاه گونه Capra aegagrus، به‌عنوان خدمت اكوسيستمي، با استفاده از مدل InVEST مدل‌سازي شد. سپس، ارزيابي اثرات بوم‌شناختي شبكه جاده‌اي با استفاده از شاخص مكاني سيماي سرزمين، در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي انجام گرفت. درنهايت، با استفاده از نقشه‌هاي به‌دست آمده، درجه آسيب‌پذيري مناطق حفاظت‌شده تعيين و راهكارهايي در راستاي كاهش اثرات منفي ارائه شد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه 45 درصد از وسعت استان از جمله پارك ملي و منطقه حفاظت‌شده تنگ صياد و سبزكوه داراي مطلوبيت مناسبي براي گونه Capra aegagrus است. با وجود اين، حدود 28 درصد از سطح استان، تحت تأثير اثرات بوم‌شناختي منفي شبكه جاده‌اي قرار دارد كه لزوم شناسايي مناطق اولويت‌دار براي حفاظت و بهسازي را افزايش مي‌دهد.

One of the primary goals of conservation portfolio selection approaches is to create a functional landscape or network of sites that can support all elements of biodiversity and minimize the environmental risk to critical habitats and species. As human activities, especially roads network development, can be regarded as one of the most important risk elements for the valuable habitats and species of the Chaharmahal & Bakhtiari Province, it is necessary to evaluate the habitat’s condition and ecosystem services for the purpose of conservation planning, as well as minimizing the negative impacts of the roads network on the ecosystem services and habitats. So, for this purpose, first, the habitat quality of Capra aegagrus was modeled using the InVEST module (Integrated Valuation of Environmental Services and Tradeoff). Then, the ecological impacts of roads network were assessed using the spatial landscape index. Finally, the degree of the protected areas was determined and some mitigation measures were introduced. The results of this study revealed that approximately 45 percent of Ch & B Province, including Tang-e-Syyad national park and and the Sabzkouh protected area, could be considered as the suitable habitats for the Wild goat. However, about 28 percent of this province is negatively affected by roads network, thereby highlighting the importance of identifying the priority areas for conservation and mitigation measures.