تحليلي بر وضعيت پايداري محلات اسكان غيررسمي شهر اردبيل

An Analysis of Sustainability Status of Informal Settlements in Ardebil

توسعۀ ﺷﻬﺮي ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮ اﯾﻦ اﺻﻞ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻀﺎي ﯾﮏ ﺷﻬﺮ درون ﻣﺤﻠﻪ ﺷﮑﻞ مي‌گيرد و بر پايۀ آن ﺗﺪاوم مي‌يابد؛ ازاين‌رو، ﺗﻮسعۀ ﻣﺤﻠﻪ‌اي اﻗﺪاﻣﯽ ﮐﻠﯿﺪي درﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻮسعۀ ﭘﺎﯾﺪار ﻗﻠﻤﺪاد مي‌شود. ازجمله مهم‌ترين بازتاب شهرنشيني معاصر، پيدايش و گسترش محلات آسيب‌پذير (اسكان غيررسمي) در مركز يا پيرامون شهرهاست كه شهر اردبيل نيز در زمرۀ اين شهرها قرار مي‌‌گيرد. در اين شهر محلات اسكان غيررسمي را مي‌‌توان بخش‌‌هاي فراموش‌شده و برنامه‌‌ريزي‌نشده‌‌اي در مقايسه با ساير محلات شهري دانست كه به‌لحاظ پايداري بسيارشكننده هستند. بااينكه ناپايداري به‌عنوان مشكل ديرينه و امر بديهي در محلات اسكان غيررسمي است؛ اما مديريت و بهبود وضعيت اين محلات در يك برهۀ زماني و به‌صورت هم‌‌زمان ممكن نيست؛ بدين منظور شناخت ميزان شدت و ضعف ناپايداري به‌واسطۀ مقايسۀ تطبيقي و با تكيه‌بر مدل‌‌هاي مختلف تصميم‌گيري بين مجموع محلات مزبور مي‌‌تواند به عملكرد و تصميم‌‌گيري بهتر مديران شهري متناسب با اولويت مداخله در سطح اين محلات به‌منظور توانمندسازي در راستاي توسعۀ پايدار شهري كمك شاياني كند؛ از‌اين‌رو ﻫﺪف پژوهش ﺣﺎﺿﺮ، واكاوي و مقايسۀ تطبيقي وضعيت ناپايداري در محلات 15گانۀ اسكان غيررسمي شهر اردبيل با تاكيدبر معيارهاي پايداري محله‌‌اي و اولويت‌بندي آن‌ها درجهت برنامه‌‌ريزي آتي انجام گرفته‌است. اين پژوهش از‌لحاظ هدف، كاربردي و ازلحاظ روش، توصيفي تحليلي است. داده‌هاي موردنياز ازطريق روش‌هاي ميداني گردآوري‌ شده‌اند. جامعۀ آماري تحقيق منطبق‌بر محلات 15گانۀ سكونتگاه‌هاي غيررسمي شهر اردبيل است. به‌منظور سنجش پايداري محلات مورد مطالعه، شاخص‌هاي مربوط با استفاده از روش آنتروپي، وزن‌‌‌‌دهي و محلات هدف با بهره‌گيري از تكنيك‌هاي تصميم‌گيري، رتبه‌بندي شدند و براي دست‌‌يابي به اولويت‌‌بندي نهايي از تكنيك ادغامي كپ‌لند استفاده شد و درنهايت براي بازنمايي بهتر با استفاده از نرم‌افزار arcgis نقشه‌ها ترسيم شدند. براساس سنجه‌هاي به‌كاررفته و نتايج به‌دست‌آمده از پياده‌سازي تكنيك‌هاي مختلف تصميم‌گيري به‌لحاظ معيارهاي پايدار محله‌اي، محلۀ «سلمان‌آباد» در رتبۀ نخست و محلۀ «ايران‌آباد» با كسب كمترين امتياز در رتبۀ آخر قرار گرفتند؛ بنابراين برنامه‌ريزي‌هاي توسعه‌محور متناسب با نقاط ضعف و قوّت و اولويت هر محله ضروري به‌نظر مي‌رسد.

Sustainable urban development is based on the principle that a city within the neighborhood is formed and based on it, hence, neighborhood development is considered as a key step toward sustainable development. Among the most important reflections of contemporary urbanization is the emergence and spread of vulnerable neighborhoods (informal housing) in the center or around cities, including Ardabil. In this city, informal settlements can be considered as forgotten and unplanned areas compared to other urban neighborhoods that are sustainably frailing. Although instability is a long-standing problem and an obvious problem in informal housing, it is not possible to manage and improve the situation at the same time. thus, recognizing the degree of instability and weakness through comparative and reliance comparisons Different models of decision making between the total of these neighborhoods can help to improve the performance and decision making of urban managers in accordance with the priority of intervention in these areas in order to empower them in the direction of sustainable urban development. Therefore, the purpose of this study was to analyze and compare the comparative situation of instability in 15 informal settlements in Ardebil with emphasis on neighborhood sustainability criteria and prioritize them for future planning. This research is applied in terms of purpose and in terms of method is descriptive-analytical one. Required data are collected through field methods. The statistical population of the research is in accordance with the 15 neighborhoods of informal settlements in Ardebil. To assess the stability of the studied neighborhoods, the relevant indices were used using the entropy of weighing method and the target areas by using decision-making techniques. Finally, for coplanqui integration technique, the final priority was used. an‎d finally, Terrible Maps for better representations using ArcGIS software. Based on the measures taken and the results of implementing various decision making techniques in terms of sustainable metrics, Salman Abad's neighborhood ranked first and Iran-Abad neighborhood with the lowest score. Therefore, developmental planning in appropriate with the strengths and priorities of each neighborhood seems necessary.