پديد آورندگان :
مهموم سالكويه، صالح دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب , هزار جريبي، ابوطالب دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب , قرباني نصر آباد، قربان سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات پنبه كشور، گرگان، ايران , ذاكري نيا، مهدي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب , شريفان، حسين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب , ولي نژاد، فاطمه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب
كليدواژه :
آبياري باراني , كارايي مصرف آب , كم آبياري , اقليم گلستان
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: پنبه گياهي است كه به مقدار آب آبياري و زمان آبياري واكنش زيادي نشان مي‌دهد و نظر به كمبود آب در استان گلستان، لزوم استفاده بهينه از واحد آب مصرفي را بيش از پيش نشان مي‌دهد. اين امر جز با بكارگيري روش‌هاي مدرن آبياري سطحي يا آبياري تحت فشار و اعمال مديريت مطلوب آبياري و افزايش كارآيي مصرف آب محقق نخواهد شد.
مواد و روش‌ها: اين آزمايش به‌صورت طرح كرت‌هاي خرد شده نواري در قالب فاكتوريل با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم آباد اجرا شد. پارامترهاي فيزيكي و شيميايي خاك از قبيل بافت خاك، وزن مخصوص ظاهري، درصد رطوبت ظرفيت زراعي و نقطه پژمردگي، شوري و اسيديته خاك قبل از كشت با نمونه گيري از دو عمق 25-0 سانتي‌متر و 50- 25 سانتي‌متري اندازه‌گيري شد. نياز كودي مزرعه با توجه به نتايج حاصل از آزمايشات محاسبه شد. فاصله كشت پنبه در طول سطح مورد مطالعه يكسان در نظر گرفته شد. قبل از كشت آبياري به‌دليل تامين رطوبت خاك انجام شد. كاشت دو رقم پنبه بصورت تصادفي انجام شد. در طول دوره رشد و قبل از اولين آبياري، سيستم آبياري باراني تك‌شاخه‌اي اجرا شد. در طول دوره‌ي رشد، آبياري بر اساس نياز آبي كرت5I مورد سنجش قرار گرفت و آبياري بر اساس نياز آبي اين كرت تا رسيدن به ظرفيت مزرعه ادامه يافت. در طول دوره‌ي رشد علايم و شاخص‌هاي اجزاي عملكرد شامل اندازه گيري رشد گياه، زمان اولين گل‌دهي، زمان اولين محصول و غيره و در نهايت عملكرد ثبت شد. تيمارهاي مقادير مختلف آب آبياري شامل ديم تا آبياري بيش از نياز آبي به‌عنوان كرت اصلي و تيمارهاي مقادير مختلف كود نيتروژن شامل 0، 33، 66 و 100 درصد توصيه كودي و نيز ارقام پنبه به‌عنوان كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شدند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد بيشترين عملكرد با 4362 كيلوگرم در هكتار مربوط به تيمار 4I و كمترين عملكرد مربوط به تيمار ديم (بدون آبياري) با 3379 كيلوگرم در هكتار بود. عملكرد تيمارهاي 2I، 3I، 4I، 5I و 6I نسبت به تيمار ديم (1I) به‌ترتيب به ميزان 2/2، 7/16، 1/29، 1/8 و 7/15 درصد بيشتر بود. در بين تيمارهاي كودي بيشترين عملكرد مربوط به تيمار بدون نياز كودي بود كه اختلاف آن با تيمارهاي 66 و 100 درصد نياز كودي معني‌دار بود. در حالي‌كه كمترين عملكرد مربوط به تيمار 66 درصد نياز كودي بود. در سال تحقيق انجام شده (1391) به‌علت بارندگي‌هاي مناسب در فصل كشت، بوته‌هاي پنبه از رشد مناسبي برخوردار بودند و هر گونه آب اضافي يا كود نيتروژن باعث تسريع رشد رويشي شد كه در نهايت منجر به كاهش رشد زايشي و متعاقب آن كاهش عملكرد شد. از نظر درصد زودرسي، تيمارهاي ديم و 4I زودرس‌ترين و ديررس‌ترين تيمارها بودند. مقادير مختلف كود نيتروژن تاثيري بر درصد زودرسي نداشتند. بيشترين تعداد قوزه در بوته مربوط به تيمارهاي 5I و 6I بود كه اختلاف آن با تيمارهاي 1I و2I معني‌دار بود اما با تيمارهاي 3I و 4I معني‌دار نبود. ميزان مصرف كود نيتروژن از 0 درصد تا 100 درصد نياز كودي تاثير معني‌داري بر تعداد قوزه در بوته نداشت.
نتيجه‌گيري: عملكرد رقم گلستان به ميزان 9/17 درصد از رقم ب 557 بيشتر بود. كارايي مصرف آب در تيمار ديم و تيمار آبياري كامل بترتيب به ميزان 1.51 و 0.81 كيلوگرم بر متر مكعب در هكتار بود. رقم ب 557 زودرس‌تر از رقم گلستان بود. دو رقم پنبه به‌نام هاي گلستان و ب 557 از نظر تعداد قوزه در بوته يكسان بودند. پيشنهاد مي گردد از رقم گلستان به عنوان الگوي كشت پايه انتخاب گردد. در سال هاي زارعي پر آب بصورت ديم كاشت انجاب شود و يا آبياري به صورت تكميلي انجام پذيرد
چكيده لاتين :
Background: Cotton is a plant that responds to the amount of irrigation water and irrigation time, and due to lack of water in Golestan province, the need for optimal use of water unit is more than ever before. This will not be achieved except through modern methods of surface irrigation or irrigation under pressure and appropriate management of irrigation and increasing water use efficiency.
Materials and Methods: This experiment was conducted as a split plot design in a factorial design with three replications at Hashem Abad Cotton Research Station. Physical and chemical parameters of soil such as soil texture, bulk density, moisture content of crop capacity and wilting point, soil salinity and soil acidity before cultivation were measured by sampling from two depths of 0.25 to 25 cm and 25 to 50 cm. Farm fertilizer requirement was calculated according to the results of the experiments. The distance of cotton cultivation during the studied surface was considered the same. Before irrigation was done due to soil moisture content. Planting two cotton cultivars was done randomly. During the growing season and before the first irrigation, a single-hinged rainwater system was implemented. During irrigation period, irrigation was carried out based on the water requirement of Plot i5 and irrigation continued on the basis of the water requirement of this plot to reach the farm capacity. During the growth period, the symptoms and the indicators of yield components included plant growth measurements, first flowering time, time of the first product, etc., and finally the yield was recorded. Different amounts of irrigation water treatments including rain irrigation, irrigation over water requirement as main plots and treatments of different amounts of nitrogen fertilizer including 0, 33, 66 and 100 percent fertilizer recommendation as well as cotton cultivars were considered as subplots.
Results: The results showed that the highest yield (4362 kg / ha) was related to 4I treatment and the lowest yield was obtained from rain fed (without irrigation) with 3379 kg / ha. The yield of I2, I3, I4, I5 and I6 treatments was 2,2, 16,7, 29,1, 8,1 and 15/7 percent, respectively, than rain fed (I1). Among fertilizer treatments, the highest yield was related to unfermented fertilizer application, which was significantly different with treatments of 66% and 100% fertilizer requirement. The lowest yield was 66% fertilizer requirement. In a research year (2012) due to suitable rainfall in the growing season, cotton plants were well-grown, and any excess water or nitrogen fertilizer accelerated vegetative growth which ultimately led to a decrease in reproductive growth and Subsequently, performance declined. In terms of precocious percentage, rain and I4 treatments were the earliest and the shortest treatments. Different amounts of nitrogen fertilizer had no effect on premature percentage. The highest number of bolls per plant was related to I5 and I6 treatments, which difference was significant with I1 and I2 treatments, but not significant with I3 and I4 treatments. The amount of nitrogen fertilizer application from 0% to 100% of fertilizer requirement did not have a significant effect on the number of bolls per plant.
Conclusion: The yield of Golestan cultivar was 17.9% higher than that of B-557. Water use efficiency in rainfed and irrigation treatments was 1.51 and 0.81 kg / m 3 / ha, respectively. B was 557 earlier than Golestan cultivar. Two cotton cultivars called Golestan and 557 B were identical in number of bolls per plant. It is recommended to select Golestan cultivar as a basic cultivar pattern. In rainfed overwrought years, an irrigation can be done or watering is done in supplementary form.
