عنوان مقاله :
امنيت انرژي و توسعه پايدار
پديد آورندگان :
حافظي، رضا مركز تحقيقات سياست علمي كشور - گروه آينده‌انديشي، تهران
كليدواژه :
امنيت انرژي , توسعه پايدار , ژئوپليتيك , آينده‌نگاري , سياست‌گذاري علم و فناوري
چكيده فارسي :
ايران يكي از كشورهاي دارنده منابع هيدروكربني و بازيگر كليدي تأمين انرژي در جهان است. به‌عنوان يكي از اعضاء قدرتمند اوپك و دومين دارنده منابع اثبات‌شده گاز طبيعي در جهان سياست‌گذاري انرژي در ايران همواره موردتوجه دولتمردان بوده است. با گسترش نگاه بلندمدت، نشر رويكردهاي علمي آينده‌نگري در كشور و تدوين نقشه جامع علمي كشور نقش هر يك از حوزه‌هاي علوم و فناوري در توسعه پايدار جمهوري اسلامي ايران مورد اعتناء قرار گرفت. پس از بحران 1970 ميلادي و شوك نفتي غرب، جهان و به‌ويژه در طرف تقاضاي انرژي رويكرد نويني به سياست‌گذاري انرژي اتخاذ نمود. مفهوم امنيت انرژي در همان سال‌ها متولد شد و به دنبال افزايش تاب‌آوري سيستم‌هاي انرژي در كشورها بوده است. گره خوردگي مصرف انرژي و رشد اقتصادي، كه براي كشورهاي دارنده منابع سوخت فسيلي ميزان همبستگي آن بيشتر از متوسط جهاني برآورد مي‌شود، نگاه بلندمدت در حفظ و ارتقاء امنيت انرژي را براي ضمانت پايداري توسعه را مدنظر قرار داده است. در اين مقاله قصد داريم به‌اختصار مفهوم امنيت انرژي را بررسي كرده و رابطه آن با توسعه پايدار كشورها را به بحث بگذاريم. همان‌طور كه نشان داديم، امنيت انرژي مفهومي پيچيده است كه نيازمند ورود متخصصين و سياست‌گذاران براي بومي‌سازي آن در مسير اهداف كلان هر كشور است. لذا براي جمهوري اسلامي ايران نيز ورود به اين عرصه بسيار حياتي است و پيش‌بيني مي‌شود در آينده نزديك بيشتر مورد تفقد سياست‌گذاران و تصميم گيران صنايع انرژي كشور قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Iran owns large hydrocarbon resources and plays a significant role in the global energy market as a supplier. Since long-term planning and foresight studies, such as the comprehensive scientific map were developed, science and technology development became a key aspect in the country's development programs. After 1970's energy crisis and west world's oil shock policy makers, especially from demand-side countries, followed a new approach to set national energy strategies. Energy security emerged as a systematic respond to the global crisis which aimed to improve energy systems resilience level. The high correlation between economic aspects, like GDP, and energy consumption, especially for energy export countries, considered energy security as a long-term respond to support sustainable development. In this paper we aimed to investigate energy security as a key concept and discuss how it tied to the sustainable development. As it has been showed, energy security is a complicated concept and needed to be localized for nations in order to address local challenges. Then it is crucial for Iran to study energy security from a new angle to adopt more sustain energy policies. It is expect that in a near future, energy security will become a challenging issue for Iranian policy makers.
