الگوهاي گردشي پر ارتفاع جنب حاره اي عربستان در تراز مياني و ارتباط آن با بارش ايران

Arabian subtropical High Pressure circulation patterns in the middle troposphere and its relationship with Iran's Precipitation

الگوهاي گردشي بزرگ مقياس، شرايط اقليمي به ويژه بارش يك ناحيه را كنترل مي­­كنند. هدف پژوهش حاضر بررسي ارتباط بين الگوهاي گردشي پر ارتفاع جنب­حاره­اي عربستان در تراز مياني با بارش­هاي ايران است. به اين منظور با استفاده از داده­­هاي دوباره تحليل ارتفاع ژئوپتانسيل مركز پيش‌بيني‌هاي ميان‌مدت اروپا (ECMWF) در ترازهاي 700 و 500 هكتوپاسكال با تفكيك مكاني 1*1 درجه قوسي و تحليل خوشه­اي مبتني بر فاصله همبستگي، الگوهاي گردشي در محدوده 30 تا 80 درجه طول شرقي و 5 تا 30 درجه عرض شمالي و در دوره زماني 11 سال (2010-2000) استخراج گرديد. بر اساس نتايج حاصله مي­توان الگوها را از نظر زمان وقوع به الگوهاي دوره سرد، دوره گرم و دوره گذار تقسيم بندي نمود. در دوره سرد، پر ارتفاع عربستان در عرض‌هاي پايين و بر روي درياي عرب و خليج عدن قرار گرفته و بيشتر نواحي ايران بارش داشته كه مقادير بيشينه بارش مربوط به الگوي دوم است. در الگوهاي دوره گذار، پر ارتفاع عربستان با جريان ساعتگرد جنوب­غربي درجلوي ناوه شرق مديترانه در وقوع بارش در شمال­غرب كشور موثر بوده است. در الگوهاي دوره گرم پرارتفاع عربستان باعث ايجاد شرايط واچرخندي بر روي كشور شده و به عنوان يك مانع براي ورود سامانه­هاي بارشي بوده است.

Large-scale circulation patterns are controlling climatic conditions and especially precipitation of the area. The purpose of the study is investigating the relationship between circulation patterns of Arabian subtropical anticyclone and Iran precipitation. For this reason, was used re-analysis data of geo-potential height form European Center for Medium-Range Weather forecasts (ECMWF), with spatial resolution of 1*1 degree and correlation distance cluster analysis. Circulation patterns at 30 to 80 degrees the East longitudes and5 to 30degrees north latitudes and the period of11years (2000- 2010) was calculated. The results showed that the patterns in terms of occurrence were divided the patterns of the cold period, the warm period and the transition period. During the cold period anticyclone is located at down latitudes on the Arabian sea and Gulf of Aden and have precipitation more areas of Iran that maximum amount of precipitation is related to the second pattern. In the patterns of transition period Arabian anticyclone sent a southwest clockwise current in to the trough East Mediterranean is effective in the occurrence of precipitation in the area of North and Northwest of the country. In the patterns warm period the anticyclone caused the anticyclone conditions on country and has been as a barrier to entry precipitation systems.