تحليل شبكه توليد شير با بهره گيري از رويكرد تحليل شبكه اي مورد: سكونتگاه‌هاي روستايي نواحي هشترود و چاراويماق

Analysis of the network of milk production using the network analysis approach: rural settlements of Hashtrood and Charaymaq areas

يكي از پيامدهاي ناپايداري نظام سكونتگاهي در فضاهاي محلي_ منطقه اي، ناتواني فضايي _عملكردي سكونتگاههاي روستايي و شهري در برقراري پيوند سكونتگاهي از طريق شبكه فضايي كارآمد است. در بسياري از نواحي جغرافيايي كشور، الگوهايي از شبكه نظام سكونتگاهي مبتني بر فعاليت هاي اقتصادي شكل گرفته است كه بدليل بي توجهي در شناخت و تحليل ساختاري _كاركردي اين شبكه هاي محلي، ناپايداري سكونتگاههاي شهري و روستايي تشديد يافته است. در نواحي روستايي هشترود و چاراويماق (كلان منطقه آذربايجان)، شبكه محلي - منطقه­اي مبتني بر توليد و فرآوري محصول شير در حال شكل گيري است. براي شناخت و تحليل ساختاري _كاركردي اين محصول در روابط و مناسبات سكونتگاهي و جريانات فضايي، 119 كارگاه شيرپزي (فرآوري شير)، 269 سكونتگاه روستايي و 5 سكونتگاه شهري تحت پوشش شبكه مورد بررسي قرار گرفت. روش تحقيق اين پژوهش، تركيبي از روشهاي توصيفي-تحليلي است. شيوه نمونه گيري داده ها به روش گلوله ي برفي و تحليل داده ها با نرم افزار NodeXL و GIS صورت گرفت. يافته هاي تحقيق نشان داد، روابط و جريانات شبكه توليد شير در سطح درون قلمروي با مانع و در ارتباط با مراكز برون ناحيه­اي دوسويه، تعاملي و مكمل است. برمبناي شاخص هاي دوسويگي مناسبات، مركزيت درجه اي، مركزيت بينابيني و مركزيت ويژه، شهر بستان آباد در خارج از ناحيه مورد پژوهش به عنوان گره اصلي در ساختار شبكه­اي شير مورد مطالعه شناخته شد و بعد از آن با فاصله معني دار مراكز شهري تبريز، مراغه، قره آغاج و هشترود و روستاي گنجينه كتاب قرار دارند. الگوي پايدار شبكه محلي_منطقه­اي در اين كلان منطقه با اصلاح در ساختار عملكردي سكونتگاههاي روستايي و شهري از طريق تخصيص عملكردي فعاليت و خدمات قابل دستيابي است.

One of the consequences of the instability of Settlement System in local- regional spaces is the functional - spatial disability of rural and urban settlements in the in creating the settlement connection through a effective spatial network. In many of the geographical areas in the country, the patterns of economic activity based settlement system network is formed that due to negligence of the cognition and analysis of structural-functional of this local networks, urban and rural settlements instability is escalated. in the rural areas of Hashtrood and Charoymaq (macro-region of Azerbaijan), the local-regional network is creating, based on the production and processing of milk products. For cognition and structural -functional analysis of this product in settlements relationships and spatial flows, 119 dairy workhouses, 269 rural settlements and 5 urban settlements was evaluated. The research method of this research is the combination of descriptive – analytical Data sampling method was the snowball method and data analyzed through NodeXL and GIS software. The results showed that relationships and flows of the milk production network in the hurdles in realm faced the barrier and in Reciprocity extra-regional centers is interactive and complementary. Based on the reciprocital of relations, Degree centrality, Between ness centrality and Eigenvector centrality of the Bostan Abad city outside the studied areas recognized as the main node in the network structure of the studied region’s milk and following this, was the urban centers of Tabriz, Maragheh, Ghareaghaj and Hashtrood and ganjine ketab rural with a significant difference. Sustainable pattern of local-regional network in the mentioned metropolitan area can be achieved with modification in the functional structure of urban and rural settlements through the functional allocation of activities