ارائه مدل تبيين تأثيرات اقتصادي اجراي طرح ملي جويشگر بومي در كشور ايران با در نظر گرفتن نقش مداخله‌گر دولت و متغير ميانجي عملكرد كسب‌وكارهاي نوپا

Proposing a Model for Explaining the Economic Impacts of Implementing Local Search Engine’s National Plan in Iran with Considering the Role of Government Intervention and Mediating Factor of Startup Performance

امروزه سرويس جويشگرها (موتورهاي جستجو) يكي از پركاربردترين و پايه‌اي‌ترين سرويس‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در همه كشورها است. در ساليان اخير بسياري از كشورهاي پيشرو همچون چين و كره جنوبي با توجه به وجود ويژگي‌هاي خاص فرهنگي و زباني كه داشته‌اند موفق شده‌اند با راه‌اندازي جويشگرهاي بومي به تأثيرات اقتصادي زيادي هم در سطح كلان و هم‌سطح خرد دست يابند. ازاين‌رو سياست‌گذاران كشور ايران نيز با درك چنين ضرورتي، در جهت اقدام به اجراي يك طرح ملي جهت حمايت از توسعه جويشگرهاي بومي در كشور برآمدند. از آنجا كه يكي از اهداف اصلي اين طرح جنبه‌هاي اقتصادي آن بوده است، هدف اين مقاله بررسي و تبيين چگونگي و ميزان معناداري تأثيرات اقتصادي اين طرح است. براي اين منظور ابتدا از طريق مصاحبه با متوليان و بازيگران اصلي اين طرح، عوامل تأثيرگذار بر اقتصادي شدن جويشگرها بر اساس چهار متغير مختلف شامل:1) متغير كسب‌ و كارهاي نوپا، 2) متغير طرح، 3) متغير وزارت (بخش فاوا) و 4) متغير حاكميت مورد شناسايي قرار گرفت و سپس شاخص‌هاي ارزيابي هر سطح از طريق مطالعه مقالات بين‌المللي و اسناد راهبردي طرح جويشگر استخراج گرديده است. سپس با انتخاب جامعه آماري كسب ‌و كارهاي نوپاي فعال در طرح جويشگر و انتخاب هدفمند نمونه‌هاي آماري از طريق روش گلوله برفي اقدام به جمع‌آوري داده هاي ميداني گرديد. يافته ­ها و نتايج اين پژوهش بر اساس تحليل داده­ ها با استفاده از نرم‌افزار آماري PLS3 نشان‌دهنده آن بوده است كه تأثيرات معنادار اقتصادي اين طرح ملي صرفاً ناشي از حمايت اين طرح از كسب‌ و كارهاي نوپا بوده است و از اين ‌رو پيشنهاد شد به‌عنوان يك تجربه موفق بتوان در ساير طرح‌هاي ملي نيز با حمايت و جلب مشاركت شركت‌هاي نوپا زمينه موفقيت هرچه بيشتر طرح‌هاي ملي را فراهم نمود. لازم به ذكر است دخالت نهادهاي حاكميتي در موفقيت اقتصادي طرح جويشگر بومي داراي تأثيرات منفي بوده است.

Today, search engine services are one of the most widely used and basic ICT services in all countries. In recent years, many leading countries such as China and South Korea have managed to achieve macroeconomic and micro level economic impacts, with the establishment of Local search engine, given their specific cultural and linguistic characteristics. Therefore, the policy makers of Iran having understood such a necessity went on to implement a national plan to support development of Local search engines in the country. Since one of the main goals of this project was to improve economic aspects, the purpose of this research is to examine and explain how the economic impacts of the local search engines have been gained. for this purpose, Initially, through interviews with the main actors of this plan, the factors influencing the economics of the search engine were identified that includes: 1) business startups , 2) search engine program, 3) ministry (ICT) and 4) governance . Then the evaluation indicators of each factors were extracted through the study of formal documents of the search engine project. Furthermore collecting field data was done by selecting a sample of active startups in the search engine program. The findings and results of this research based on data analysis using the PLS3 software showed that the significant economic effects of this national plan were merely due to the support of this national program from the start-ups. Therefore, it has been suggested to support startups for successful implementation of national projects . It should be considered that the intervening of governance institutions in the economic success of the search engine program had a negative impact.