نقش زمان و مكان در تغيير فتوا با مرور بر حكم قطع يد صبي

The Role of Time and Place in Changing a Ruling (Fatwa) with a Review on the Ruling of Cutting a Young Boy’s Hand

برخي از احكام فقهي در گذر زمان دستخوش تغييراتي شده‌اند. طبعاً علل و عوامل مختلفي در اين امر دخيل بوده است. در اين مقاله به‌دنبال عوامل تأثيرگذار و نقش زمان و مكان در آنيم و با ارائۀ يك نمونه از مباحث فقهي دربارۀ «قطع يد صبي» به اين عوامل تأثيرگذار مي‌پردازيم. در ابتدا به اهميت واكاوي اين مسئله، سپس با نگاه به حكم قطع يد صبي، به‌عنوان يك نمونه در سه قسمت پرداخته شده است. نخست به بررسي روايات دال بر قطع يد صبي هنگامي كه مرتكب سرقت مي‌شود و مروري بر ادوار فقه، سپس به موضع فقيهان در برابر اين روايات و فتاوايي كه در خصوص اين موضوع صادر كرده‌اند، اعم از موافقان و مخالفان قطع يد و آنگاه به دلايل مخالفان اين حكم با وجود ادلۀ معتبري كه در اين زمينه وجود داشته، اشاره و در پايان به نقش زمان و مكان و بناي عقلا و عقل توجه شده است.

Some of the jurisprudential rules have undertaken some changes over the time. Naturally different causes and factors have played role in the process. This article is seeking to define the roles played by time, place, and other influential factors and having presented an example of jurisprusential issues about "cutting the young boy’s hand" it discusses the influential factors. First, it deals with the importance of analyzing this matter. Next, it examines the ruling of cutting the young boy’s hand as an example in three parts. Primarily, it examines the reliable traditions about cutting the young boy’s hand when he commits stealing. Next, the different periods of jurisprudence are reviewed. It then examines the jurisprudents' standing against such traditions and the rulings issued by them regarding this matter, including both the cons and pros of cutting the hand. Next, it makes a reference to the arguments of the opponents of this ruling in spite of the reliable evidences existed regarding this matter. Finally, it focuses on the role played by time and place, as well as the conduct of the wise, and the reason.