ارزشيابي طرح‌هاي جابجايي روستايي با تأكيد بر ابعاد اقتصادي، اجتماعي، زيست ‌محيطي و كالبدي- فضايي (مطالعه موردي: روستاهاي لرني عليا و سفلي- شهرستان سيروان)

Evaluating the Rural Displacement Projects Based on Economic, Social, Environmental and Physical-Spatial Dimensions Case study: Villages of Larini Olya and Larini Sofla

در حال حاضر يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي فراروي كشورهاي در حال توسعه، نداشتن درك درست و دقيق از پيامدهاي احتمالي اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي توسعه است. بنابراين ارزشيابي اثرات راهبرد جابجايي و اسكان مجدد در نواحي روستايي، ضرورتي انكارناپذير است. هدف از اين پژوهش ارزشيابي اثرات اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي و كالبدي- فضايي راهبرد اسكان مجدد بر روستاهاي لريني عليا و سفلي است. اين پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي است و اطلاعات مورد نياز آن به روش اسنادي و ميداني گردآوري شده است. جامعه آماري شامل شامل 129 سرپرست خانوار بودند كه با استفاده از روش كوكران، 84 خانوار به‌عنوان نمونه و با روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. داده‌هاي گردآوري شده با استفاده آزمون‌ t به‌وسيلۀ نرم‌افزار spss مورد تحليل قرار گرفته است. سؤالات تحقيق اين است كه نگرش روستاييان نسبت به اجراي سياست اسكان مجدد سكونتگاه‌هاي روستاهاي مورد مطالعه (ميزان ضرورت جابجايي و ميزان رضايت از جابجايي) چيست و چه پيامدهايي را به‌دنبال داشته است؟ نتايج نشان مي‌دهد كه روستاييان ميزان ضرورت جابجايي را با ميانگين 4/27 (خيلي زياد) و ميزان رضايت از جابجايي را با ميانگين 3/88 (زياد) ارزشيابي نمودند. همچنين، بيشترين اثرات اسكان مجدد بر روستاها در مؤلفۀهاي كالبدي- فضايي با ميانگين 4/08 (در حد زياد)، زيست‌محيطي با ميانگين 3/70 (زياد)، اجتماعي با ميانگين 3/43 (زياد) و اقتصادي با ميانگين 2/93 (متوسط) بوده است كه چارچوب نظري تحقيق را تشكيل مي‌دهند.

One of the most important challenges of developing countries is a lack of precise vision on possible concequences of development programs and projects to be conducted. It necessitates the evaluation of impacts of relocating and resettlement strategies in rural areas. The present study was aimed at evaluation of economic, social, environmental, and physical-spatial concequences of resettlement strategy in two villages of Larini Olia and Larini Sofla in Sirvan county, Illam province. Based on type, the present study is a descriptive-analytical research. Required data were collected trough documentary and field methods. The statistical community included 129 households, of them 84 were selected by Chocran and random methods as a sample. Data analysis was done by T test in SPSS software. The questions posed by the present study include: what are the opinions of rural residents about executing the policy of rural resettlement? And, how do they evaluate its concequences bsed on the necessity of project and their satisfaction of such resettlements? The results indicated that the necessity of resettlement was evaluated by rural respondents as "very high" with a mean equals to 4.27, and their satisfaction of resettlement was "high" with a 3.88 mean figure. Moreover, the various impacts of resettlement on villages were ranked as follows: physical-spatial component with an average of 4.08 (as high), environmental component with an average of 3.70 (high), social component with 3.43 (high), and economic component with 2.93 as moderate rank respectively. The mentioned figures were used as a basis for the research theoretical framework.