پديد آورندگان :
ﻣﺤﻤﺪي, ﯾﻮﺳﻒ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , ﺑﺮادران ﻓﯿﺮوزآﺑﺎدي, ﻣﻬﺪي داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , ﻏﻼﻣﯽ, اﺣﻤﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي , ﻣﮑﺎرﯾﺎن, ﺣﺴﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺎﻫﺮود - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي
كليدواژه :
ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و روﻏﻦ , ﺻﻔﺎت زراﻋﯽ , وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ B , محلول پاشي ملاتونين و ويتامين هاي گروه ب , سويا
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سويا به عنوان منبع مهم پروتئين و روغن غذاي انسان و پروتئين خوراك دام مطرح مي باشد. بخش مهمي از دورهي رشد اين گياه در تابستان قرار دارد كه به طور معمول با مجموعه اي از تنش‌ها مانند گرما، خشكي و حتي شوري روبرو خواهد بود كه آثار منفي بر رشد و عملكرد اين گياهان مي گذارد. احتمالاً مي توان با كاربرد خارجي تركيباتي موجب كاهش اثرات منفي تنش هاي وارده به گياه شد و افزايش عملكرد و كيفيت محصول را نتيجه گرفت. با توجه به خواص مثبت ضد تنشي ويتامين هاي گروه B و ملاتونين اين گونه درك مي شود كه شايد بتوان با اعمال اين مواد روي گياه زراعي سويا به صورت محلول پاشي آثار مثبتي از افزايش رشد و عملكرد ناشي از بهبود فرآيندهاي فيزيولوژيك به ويژه در شرايط تابستان به دست آورد. ازاين رو در اين پژوهش به بررسي اين موضوع و نحوه اثر اين مواد بر گياه سوياروي رقم DPX از منظر زراعي، فيزيولوژيك و كيفي در مزرعه پژوهشي دانشگاه صنعتي شاهرود به اجرا درآمد.
مواد وروش‌ها: تيمارهاي آزمايش شامل 3 سطح محلول پاشي ملاتونين (صفر، 0/1 و 0/2 ميلي مولار) و 6 سطح محلول پاشي با ويتامين هاي گروه B (شاهد، تيامين (ب1)، ريبوفلاوين (ب2)، نياسين (ب3)، اسيد پانتوتنيك (ب5) و پيريدوكسين (ب6) هركدام با غلظت 100 ميلي گرم در ليتر) بودند كه در قالب يك آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1396 سازماندهي شدند.
يافته‌ها: اثرمتقابل ملاتونين و ويتامين ب بر سطح برگ، ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه ، عملكرد، عملكرد روغن و پروتئين دانه، وزن خشك برگ، وزن خشك ساقه و كاهش تخريب كلروفيل برگ معني دار بود. بيشترين اثر بر صفات مورد بررسي مربوط به تركيب تيماري 0/2 ميلي مولار ملاتونين و اسيدپانتوتنيك بود. محلول پاشي اين دو ماده موجب كاهش روند تخريب كلروفيل برگ و افزايش حدوداً 2 برابري باقيمانده كلروفيل نسبت به شاهد گرديد. تركيب تيماري اسيدپانتوتنيك و ملاتونين عملكرد روغن را 5 برابر نسبت به تيمار شاهد افزايش داد. در دو سطح صفر و 0/1 ميلي مولار ملاتونين اختلاف زيادي بين ويتامين هاي ب از لحاظ تاثيرگذاري بر اين صفت وجود نداشت و اثرگذاري سطح 0/2 ميلي مولار ملاتونين بيشتر بود. بين سطوح مختلف ويتامين هاي ب نيز اختلاف معني داري از لحاظ شاخص سطح برگ مشاهده گرديد. در اين بين اسيدپانتوتنيك و پيريدوكسين مؤثرتر از بقيه بودند. كمترين مقدار عملكرد روغن دانه در تيمار عدم محلول پاشي با ميانگين حدود 21 گرم در مترمربع به‌دست آمد كه اختلاف معني داري با تمام تركيبات تيماري آزمايش داشت. استفاده از ويتامين هاي ب همراه با غلظت 0/2 ميلي مولار از ملاتونين بالاترين مقادير عملكرد روغن را نشان داد كه بيشترين مقدار آن نسبت به ساير تيمارها مربوط به تركيب تيماري اسيدپانتوتنيك و غلظت بالاي ملاتونين با ميانگين حدود 106 گرم در مترمربع بود.
نتيجه‌گيري: به‌طوركلي، مي توان بيان نمود كه استفاده از ملاتونين به همراه ويتامين هاي ب مي‌تواند سبب القاي تحمل درگياه شود. بنابراين مي‌توان جهت افزايش شاخص هاي رشدي و اجزاي عملكرد سويا استفاده از ملاتونين و ويتامين ب را پيشنهاد داد.
چكيده لاتين :
Soybean is an important source of oil and protein human and animal protein. The main part of the growth period of this plant is in the summer, which is usually exposed to stresses such as heat, dryness and even salinity, and finally, there would negatively affect the growth and yield of these plants. It can be inferred that it may be possible to use external component to reduce the negative effects of stresses on plants and to increase yield and product quality.Considering the positive anti-tension properties of vitamins in group B and melatonin, it can be concluded that by applying these materials on soybean as a solution of positive effects, the growth and yield of physiological improvement, especially in summer conditions, can be obtained.Therefore, in this research, the effect of these materials on soybean on DPX cultivar, physiological and qualitative aspect was investigated at Shahroud University of Technology Research Field.
Materials and methods
Treatments including melatonin foliar application (0, 0.1 and 0.2 mM) and vitamines B group (0, thiamine, riboflavin, niacin, pantothenic acid and pyridoxine 100 mg / L) were organized in factorial experiment on the basis of completely randomized block design in three replications.
Results
The effect of melatonin and vitamin B on leaf area index, stem height, stem diameter, number of seeds per pod, 1000 seed weight, yield, oil yield, and protein content, leaf dry weight, stem dry weight, and reduction of leaf chlorophyll degradation was significant. The most effective on the traits were related to the combination of 0.2 mM Melatonin and Pantothenic Acid.The foliar application of these two substances reduced the chlorophyll degradation process and increased about 2 times the chlorophyll residue compared to the control.There were no significant differences in B vitamins in the two levels of 0 and 0.1 mM melatonin in terms of the effect on this trait and the effect of 0.2 mM melatonin was higher.There was a significant difference between the levels of B vitamins in terms of leaf area index. Pantothenic acid and pyridoxine were more effective than others.The lowest amount of seed oil yield was obtained in non-foliar application treatment with an average of 21 g / m2, which showed a significant difference with all the treatments. The use of B vitamins with a concentration of 0.2 mM of melatonin showed the highest levels of oil yield, the highest amount of which was related to the combination of Pantothenic acid and high concentrations of melatonin with an average of 106 g / m2.
Conclusion
In general, it can be concluded that the use of melatonin with vitamines B group can induce tolerance to the plant.Therefore, it is possible to use melatonin and vitamin B to increase the growth indices and soybean yield components.
