پديد آورندگان :
شفيعي هاجر دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه باغباني , حقيقي مريم دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه باغباني , فرهادي علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش تحقيقات گروه زراعي و باغي
كليدواژه :
نسبت پتاسيم به سديم , نشت يوني , وزن خشك , ارقام بومي خربزه ايراني , تحمل به شوري
چكيده فارسي :
به منظور بررسي واكنش ارقام بومي خربزه ايراني به تنش شوري آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا در آمد. چهار سطح شوري به ميزان صفر (شاهد)،6/6، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر nacl روي 14 رقم خربزه بومي ايراني شامل: درگزي، خاتوني، عباس شوري، چاه پاليز، زرد ايوانكي، گرگاب، گنگي، صادراتي، دستگرد، سبز اصفهان، جلالي، قصري مشهدي، سوسكي و خاقاني به همراه دو هيبريد وارداتي آناناسي و دياموند اعمال شد. با افزايش سطوح شوري به 6/6، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر شاخص نشت الكتروليتي و غلظت يون هاي سديم در تمام ژنوتيپ ها افزايش يافت ولي بيشترين ميزان افزايش اين دو شاخص (به ترتيب 45/35 و 64/48 درصد) در رقم گنگي نسبت به شاهد مشاهده شد. فلورسانس كلروفيل در اثر تنش شوري 21/95 درصد در رقم درگزي نسبت به شاهد افزايش نشان داد. شاخص سبزينگي، غلظت يون پتاسيم برگ، نسبت پتاسيم به سديم، وزن تر اندام هوايي و وزن خشك ريشه به ترتيب 52/31، 49/74، 82/19، 75/45 و 76 درصد در گياهان شوري ديده رقم گنگي نسبت به شاهد كاهش نشان داد. از طرفي محتواي نسبي آب برگ 62/41 درصد و وزن تر ريشه 60/36 درصد در رقم زرد ايوانكي تحت شرايط تنش شوري، نسبت به شاهد كاهش نشان داد. تجزيه خوشه اي، ارقام را در سه گروه طبقه بندي كرد. ارقام سبز اصفهان، آناناسي، سوسكي و دياموند به عنوان ارقام متحمل به شوري انتخاب شدند و به نظر مي رسد بتوان از آنها به عنوان رقم هاي حاوي ژن هاي متحمل به شوري براي ايجاد ارقام اصلاح شده جديد كه تحمل به شوري بالايي دارند، استفاده كرد. در نقطه مقابل ارقام درگزي، زرد ايوانكي و گنگي به عنوان حساس ترين رقم ها در برابر تنش شوري ناشي از كلريد سديم تشخيص داده شدند.
چكيده لاتين :
To study the response of Iranian melon cultivars to salinity stress a factorial experiment based on RCBD with 3
replications was conducted. Four salinity treatments (0, 6.6, 8 and 12 dS/m NaCl) and 16 muskmelon
(Cucumis melo L.) cultivars namely ‘Dargazi’, ‘Khatooni’, Abbas shori’, ‘Chah paliz’, ‘Zard Ivanaki’, ‘Gorgab’,
‘Gongi’, Saderati’, ‘Dastgerd’, ‘Sabz Isfahan’, ‘Jalali’, Ghasri Mashhad’, Sooski’, ‘Khaghani’, with two imported
hybrids ‘Annanasi’ and ‘Diamond’ were used. The results showed that along with increasing salinity levels to 6.6, 8,
and 12ds/m, the highest increase in electrolyte leakage and Na+ concentration (45.35 and 64.48%, respectively) were
observed in Gongi cultivar, compared with the control. The largest decrease in chlorophyll fluorescence was found to be
21.95% in Dargazi cultivar. Greenness index, K+ concentration of leaf, K+/N+, fresh weight of shoot and dry weight of
root were decreased by 52.31, 49.74, 82.19, 75.45, 76%, respectively, in salt stressed Gongi plants. The greatest salt
induced decreases in RWC (71.36%) and fresh weight of root (60.36%) were observed in Gongi and Zard ivanaki
cultivars in comparison to the control plants. Cluster analysis divided the examined accessions to 3 groups. Sabz
Isfahan, Ananasi, Sooski, and Diamond were recognized as salt-tolerant accessions which may contain tolerance genes
which could be used to develop new modified cultivars with high salinity resistance. Dargazi, Zard ivanaki and Gongi
were the most sensitive ones to the salinity stress.
