نگرش فرآيند محور در تبيين مؤلفه‌هاي توسعة كالبدي فضاهاي شهري با روش(QSPM) (مطالعة موردي: ميدان آزادي شهر سنندج)

Applying the Process-Oriented Approach to Explain the Physical Development Components of Urban Spaces by QSPM Method Case Study: Azadi Square, Sanandaj

در گذشته يكي از مردمي­ ترين فضاهاي شهري در جامعة ايران، ميادين شهري بودند، اما در چند دهة اخير در بي مهري مطلق به سر مي ­برند. به طوري كه امروزه مفهوم اجتماعي ميدان، ازميان رفته و نقش ترافيكي آن اهميت يافته­ است. ميدان آزادي سنندج نيز يكي از بي­ شمار مصاديق موجود در ايران است كه امروزه مطلوبيت سابق خود را از دست داده ­است. هدف اصلي پژوهش دستيابي به فرآيند خلاق توسعه كالبدي ميدان‌هاي شهري و استفاده از آن در مكان سازي مطالعة موردي است. در اين پژوهش چارچوب­ نظري با استفاده از روش اسنادي بررسي و ضمن گزينش مكان سازي به عنوان رويكرد سازگار با ماهيت ميدان، در قالب موارد"معماري شهري؛ منظرسازي سخت و نرم؛ مشوق و محرك؛ فعاليت؛ زيست­ محيطي" ارائه خواهد شد. اين پژوهش از لحاظ روش انجام تحقيق، مشاركتي، تحليلي است و از نتايج روش تركيبي براساس"مشاهده ­گري، پيمايشي، سيستم اطلاعات جغرافيايي، نظريه گراف (روش گره ويال)، اِنويمت" جهت ارزيابي مؤلفه ­هاي مكان­ سازي مطالعة موردي و نيز از تلفيق فرآيند تحليل سلسله ­مراتبي با جدول سوآت، و بهره ­گيري از آن در ماتريس QSPM" جهت اولويت­ بندي عوامل سوآت و مؤلفه­ هاي مكان سازي استفاده خواهد شد. ضمن ارائة راهبردها، سياست­ هاي و توسعة كالبدي مطالعة موردي و فرآيند خلاق توسعة كالبدي ميدان­ هاي شهري، مشخص مي­ شود كه به ترتيب اهميت مؤلفه­ هاي منظرسازي؛ مشوق­ ها؛ فعاليت؛ معماري جداره و زيست محيطي بيشترين تأثير را در مكان­ سازي ميدان شهري دارند.

In the past, squares were one of the most people-oriented urban places in Iranian cities. But in recent decades they have been in utter disarray. Nowadays, the social concept of the square is gone and its traffic role has become more important. Azadi square in Sanandaj is no exception. The main purpose of the present study is to achieve the creative process of physical development in urban squares and its use in case study place-making. A theoretical framework was adopted based on documentary review which showed compatibility of square nature with place-making approach in terms of "urban architecture, hard and soft landscape, motives and incentives, activity, and environment". The applied method of the present study is an analyticalparticipatory, by which the following techniques are used to assess the components of place-making: observation, survey, GIS, node and mane, Envy-Met. It will also integrate the analytic hierarchical process (AHP) with the SWOT table, and use it in the QSPM matrix to prioritize SWOT factors and place-making components. While presenting strategies, policies and physical development of the case study and the creative process of physical development of the urban squares, it is identified that the importance of landscape, incentives, activity, and architectural components of the building have, respectively, the greatest impacts on the placemaking of urban squares.