بررسي غلظت فلزات سنگين روي، سرب و كادميوم در برنج عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان

The Concentration of Heavy Metals Zn, Pb and Cd in Rice Supplied in the Consumer Market in Hamadan

زمينه و هدف: با توجه به اهميت موضوع اين پژوهش با هدف بررسي عناصر روي، سرب و كادميوم در محصول برنج عرضه­ شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام يافت. روش بررسي: بدين منظور از 10 نوع محصول برنج موجود در بازار سطح شهر همدان نمونه ­برداري مطابق روش استاندارد انجام شد. پس از انجام مراحل آماده ­سازي نمونه‌ها به روش هضم اسيدي، غلظت عناصر در آن­ها توسط دستگاه نشر اتمي قرائت شد. پردازش آماري داده ها نيز توسط نرم افزار SPSS انجام يافت. يافته­ ها: نتايج بيان گر آن بود كه كمينه و بيشينه ميانگين غلظت عناصر در نمونه­ هاي برنج بر حسب ميلي­ گرم در كيلو گرم براي روي با 0.0002±0.0862 و 0.00781±1.02 به­ ترتيب مربوط به برنج B و C، براي سرب با 0/00529±0/226 و 0/00529±4/894 به ترتيب مربوط به برنج A و H و براي كادميوم با 0/001± 0/006 و 0/00436± 0/043 به ترتيب مربوط به برنج H و A مي ­باشد. همچنين نتايج بيان گر اختلاف معني ­دار آماري ميانگين غلظت تجمع­ يافته فلزات ­سنگين در نمونه‌هاي برنج عرضه­ شده در بازار مصرف شهر همدان با رهنمود WHO مي­باشد، به­ طوري كه ميانگين غلظت عناصر روي و كادميوم كم­تر و ميانگين غلظت عنصر سرب بيش­تر از حد مجاز مي­ باشد. بحث و نتيجه­ گيري: در نهايت مي­توان عنوان كرد گرچه در حال حاضر محصول برنج مصرفي شهر همدان در معرض آلودگي بيش از حد مجاز به فلز سنگين سرب مي ­باشد، تماس بيش از حد با سرب مي­تواند منجر به بيماري­ هاي غيرمنتظره، مشكلات رواني و رفتاري گردد و تبعات بهداشتي غير قابل جبراني را نيز براي مصرف ­كنندگان به دنبال داشته باشد.

Background and Objective: Considering the significance of the issue, this research was performed to study the elements of Zn, Pb and Cd in the rice products available in the markets of Hamedan in 1394. Method: Accordingly, ten types of that rice were sampled through a standard method. After passing the preparation stages of the samples by acidic digestion method, the concentration of elements was read in Atomic Emission Device. Spss was applied to process the statistical data. Findings: The results indicated that the minimum and maximum average of element concentration in rice samples (according to mlg/kg) were as the following: for Zink with 0.0862±0.0002 and 1.02±0.00781 in B rice and C respectively, for Lead with 0.226±0.00529 and 4.894±0.00529 in A and H rice, and for Cadmium with 0.006±0.001 and 0.043±0.00436 in H and A. The results also showed meaningful, statistical deviation of accumulated concentration average of heavy metals in rice samples available in the markets of Hamedan through WHO. Concentration averages of Zinc and Cadmium are less while concentration average of Lead is more than permissible level. Discussion and Conclusion: Finally, it can be stated that the rice product which is being consumed in Hamedan is exposed to Lead pollution which is more than permissible level and it can cause psychological and behavioral problems and health consequences which cannot be compensated.