پديد آورندگان :
قطب زاده كرماني سپيده دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , سعيدي قدرت اله دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , سبزعليان محمد رضا دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ هاي كنجد (.sesamum indicum l) براي تحمل خشكي، آزمايشي در سال هاي 1393 و 1394 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان انجام شد. در اين آزمايش 21 ژنوتيپ انتخاب شده از توده هاي بومي همراه با هفت رقم خارجي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و با دو تكرار در سال اول و سه تكرار در سال دوم و به طور جداگانه در دو رژيم رطوبتي معمول و كم آبياري (به ترتيب شامل آبياري بر اساس 60 و 90 درصد تخليه رطوبت قابل استفاده خاك)، ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه اثر رژيم رطوبتي بر عملكرد دانه ژنوتيپ ها معني دار بود و ميانگين عملكرد دانه دو سال براي محيط با آبياري معمول 2186 و براي محيط كم آبياري 1231 كيلوگرم در هكتار برآورد شد. بر اساس داده هاي دو سال، بيشترين عملكرد دانه در حالت آبياري معمول مربوط به ژنوتيپ شيراز 5 و در حالت كم آبياري مربوط به ژنوتيپ هاي مركزي 1 و شيراز 5 بود. با بررسي شاخص هاي مختلف تحمل و حساسيت به تنش خشكي (tol، mp، gmp، harm، ssi، sti، dri، ati، sspi و snpi) به نظر مي رسد كه شاخص هاي sti، mp و snpi شاخص هاي مناسب تري براي شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل در كنجد هستند و بر اساس اين شاخص ها، ژنوتيپ شيراز 5 در طي دو سال آزمايش به عنوان متحمل ترين و با پتانسيل توليد بالا و ژنوتيپ چيني به عنوان حساس ترين و با پتانسيل توليد كمتر معرفي شدند.
چكيده لاتين :
This experiment was conducted at the Research Farm of Isfahan University of Technology, Najafabad, Iran in 2014 and
2015 to evaluate drought tolerance indices of some sesame (Sesamum indicum L.) genotypes. In this study, 21 sesame
genotypes isolated from different local populations along with seven exotic cultivars were evaluated at two irrigation
regimes, using a randomized complete block design with two and three replications in the first and second years,
respectively. The normal and water deficit irrigation regimes were determined based upon the depletion of 60% and
90% of soil moisture content, respectively. The results showed that the effect of irrigation regimes was significant
(p<0.01) on seed yield. Averaged over two-years, mean of seed yield was 2186 kg ha-1 and 1231 kg ha-1 in normal and
water deficit irrigation conditions, respectively. Based upon the data of two years, the genotype Shiraz 5 had the highest
seed yield in normal irrigation conditions, however, genotypes Markazi 1 and Shiraz 5 had higher seed yield in water
deficit condition. Investigation of different indices of tolerance and sensitivity to drought stress (TOL, SSI, STI, MP,
GMP, HARM, DRI, SNPI, SSPI and ATI) showed that STI, MP, GMP, HARM and SNPI were more suitable indices to
recognize drought tolerant sesame genotypes. Based upon these indices obtained from the data of two years, genotype
Shiraz 5 had the highest tolerance and more productivity and genotype China had the highest sensitivity to drought
stress with less potential of productivity.
