بررسي نقش خشكه‌دار در زادآوري طبيعي درختان جنگلي (مطالعه موردي: راشستان لاليس، نوشهر)

(Assessment of Dead Tree Role in Natural Regeneration (Case study: Lalis Beech forests, Nowshahr

زمينه و هدف: خشكه ­دارها به عنوان مهمترين عامل كنترل كننده ساختار و فعاليت در جنگل­ هاي معتدله شناخته مي ­شوند. به منظور بررسي نقش خشكه­ دارها در زادآوري درختان جنگلي، تراكم زادآوري محيط اطراف خشكه ­دار در جنگل ­هاي بكر منطقه لاليس نوشهر مورد بررسي قرار گرفت. روش بررسي: جهت نمونه ­برداري از خشكه­ دارهاي سرپا از پلات­ هاي دايره­اي به مساحت 5 آر و به مركزيت خشكه­ دار، و همين طور در خشكه­ دارهاي افتاده از پلات ­هاي مستطيلي به عرض 4 متر و طول خشكه ­دار موجود، استفاده شد. درجه پوسيدگي خشكه­ دار به همراه موقعيت توپوگرافيك و مساحت حفره تاجي ناشي از خشكه­ دار با توجه به ميانگين قطر بازشدگي تاج، يادداشت گرديد. براي بررسي اثر حفره­ ها، از نظر سطح به پنج دسته تاج پوشش بسته، سطح خيلي كم (كمتر از 50 مترمربع)، سطح كم (50 تا 150 مترمربع)، سطح متوسط (150 تا 250 مترمربع) و سطح زياد (250 تا 480 مترمربع) تقسيم شد. يافته­ ها: نتايج مربوط به زادآوري نشان داد گونه راش بيشترين تراكم زادآوري را در برگرفته است. ميزان تراكم نهال در كلاس پوسيدگي چهارم بيشترين تعداد را براي تمام گونه ­ها به خود اختصاص داد. همچنين با افزايش اندازه سطح حفره­ هاي تاجي، بر تراكم زادآوري افزوده شده است و كلاس سطح زياد بيشترين زادآوري را دربردارد. تراكم زادآوري بين طبقات شيب و كلاس ­هاي ارتفاعي تفاوت معني ­داري نشان نداد، ولي تراكم گونه­ هاي راش، پلت، شيردار و توسكا در جهات مختلف تفاوت ­هاي معني­ داري نشان مي ­دهد. بحث و نتيجه­گيري: يافته­هاي تحقيق حاضر نشان مي­دهد كه شناخت فرآيند­هاي طبيعي در توده­هاي بكر اكوسيستم­هاي جنگلي، اطللاعات مفيدي در اختيار مديران اجرايي، جهت اتخاذ تصميمات درست قرار مي­دهد.

Background and Objective: Dead trees are an important factor for structure and activity controlling in forest temperature. For the sake of survey role of dead trees in the regeneration of trees species, regeneration density of environs dead trees in Lalis forests, Nowshahr was studied. Method: For a sampling of snags by circle plots (500 m2 area) and snag in the center, and also in the logs used of along plots into width four-meter and dead trees length. Decay classes of dead trees, topographic position and canopy gap area due to dead tree inscribed according to average diameter of canopy opening. In this study gaps were divided into five groups, including close canopy, very small (<50 m2), small (50-150 m2), medium-size gap (150-250 m2) and large size (250-480 m2). Findings: Results of regeneration show that beech species had the most regeneration density. According to the results of density in decay classes, the fourth class had the most regeneration density for total species. Also with the increase in the size of gaps area, accrue in regeneration density and fifth class includes most regeneration. Differences mean values of density between slope and altitude classes weren't significant, but the density of Beech, Persian Maple, Cappadocian Maple, and Alder species were significant in different aspects. Discussion and Conclusion: The findings of the present study show that recognizing natural processes in virgin stands of forest ecosystems provides useful information for managers to make the right decisions.