بررسي تحمل به سرمازدگي زمستانه در گيلاس و ارتباط آن با نشت يونيو برخي صفات مورفولوژيك

Winter Cold Tolerance in Cherry (Prunus avium) and Its Association with Electrical Conductivity and a Number of Morphological Traits

سرمازدگي زمستانه از مهم ترين عوامل خسارت زا در درختان ميوه به ويژه هسته داران است. مقاومت نسبي20 رقم/ ژنوتيپ بومي و وارداتي گيلاس به سرمازدگي زمستانه در شرايط برودت مصنوعي و ارتباط شدت سرمازدگي با درصد نشت يوني و برخي خصوصيات كمي و كيفي شامل قطر شاخه و تنه، شدت رنگيزه آنتوسيانين نوك شاخه و تعداد عدسك در سال 1390 مورد بررسي قرار گرفت. در بهمن ماه شاخه هاي خواب دو ساله تحت تيمار سرمايي مصنوعي از 4 تا 24- درجه سلسيوس و معكوس آن قرار گرفتند و شدت سرمازدگي بر اساس درصد تغيير رنگ از سبز به قهوه اي بررسي شد. نتايج، شدت سرمازدگي در شاخه و جوانه ارقام/ ژنوتيپ هاي مختلف را به صورت متفاوتي نشان داد. شدت آسيب جوانه بيشتر از شاخه بود و اين دو با هم همبستگي مثبت معني دار داشتند. در هر دو اندام، ژنوتيپ هاي آلبالوگيلاس دانشكده مقاوم ترين و مشكين شهر حساس ترين رده بندي شدند. با توجه به كمينه برودت مورد آزمون، ارقام/ ژنوتيپ ها در سه گروه بسيارحساس (10 درصد)، نسبتا حساس (15 درصد) و نسبتا مقاوم (75 درصد) گروه بندي شدند. نتايج اين پژوهش نشان داد اولا، بيشتر ارقام/ ژنوتيپ هاي گيلاس مورد مطالعه به سرماي زمستان نسبتا متحمل بودند و بين شدت خسارت و قطر شاخه همبستگي ديده شد كه نشان مي دهد نهال حساسيت بالاتري دارد، با توجه به ضعيف بودن ارتباط شدت خسارت با تعداد عدسك/ شدت رنگيزه آنتوسيانين، اين صفات معيار مناسبي براي به گزيني مقاومت به سرمازدگي زمستانه نيستند.

Winter cold is a significant damaging factor in fruit trees specially stone fruits. Relative resistance of 20 local and introduced sweet cherries (Prunus avium) to winter cold in artificial cold condition and its association with electrical conductivity and a number of morphological traits including trunk diameter, shoot diameter, anthocyanine and lenticels frequencies was studied in year 2011. In February, dormant shoots and buds were collected and treated in a freezer with temperatures decreasing from 4 OC to -24 OC and increasing from -24 OC to 4 OC. Then, cold damage was determined based on percentage of discoloration from green to brown. Results showed variability of shoot and bud cold tolerance among different genotypes/cultivars. Cold damage to buds was higher than shoots and they showed significantly positive correlation. In both organs, Albaloogilas Daneshkadeh was rated as the most resistant and Meshkinshahr as the most susceptible genotypes. According to the observed responses to the low temperature treatment, the germplasm was divided in three relative susceptibility groups including highly susceptible (10%), relatively susceptible (15%) and relatively resistant (75%) and no genotype was completely resistant. Accordingly, it is concluded that most genotypes/cultivars studied were relatively tolerant to winter cold. A correlation existed between cold damage and shoot diameter, indicating that this species is more cold-susceptible at the seedling stage. Considering low correlation between cold damage and lenticel numbers/anthocyanin pigment intensity, these traits are not appropriate criteria for winter cold tolerance selection in cherry.