پهنه‌بندي خطر وقوع زمين‌لغزش در حوضه آبريز نهندچاي با استفاده از مدل ANP و تكنيك GIS

Landslide Hazard Zonation Using ANP model and GIS technique in the Nahand Chai Basin

اين تحقيق با هدف تهيه نقشه پتانسيل وقوع زمين‌لغزش در حوضه آبريز نهندچاي واقع در استان آذربايجان شرقي انجام شده است. براي تهيه نقشه پهنه‌بندي از مدل ANP و تكنيك GIS استفاده شده است. ابتدا لايه‌هاي اطلاعاتي مربوط به 8 فاكتور مؤثر در وقوع زمين‌لغزش شامل شيب، جهت شيب، ارتفاع، زمين‌شناسي، كاربري اراضي، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل و بارش با استفاده از نرم‌افزار Arc­GIS تهيه ‌شد. سپس به‌منظور وزن دهي هر يك از معيارها از نرم‌افزار Super Decisions استفاده شد. بدين صورت كه ابتدا مدل شبكه‌اي جهت پهنه‌بندي خطر وقوع زمين‌لغزش در اين نرم‌افزار طراحي و ارتباطات داخلي و خارجي معيارها مشخص شده و وزن دهي معيارها صورت گرفت. نتايج به دست آمده از تحقيق حاضر نشان داد كه وزن معيارهاي هشت‌گانه مذكور به ترتيب 0/064، 0/028، 0/044، 0/296، 0/180، 0/134، 0/054 و 0/196 است. درنهايت، با تلفيق اين لايه‌ها با توجه به وزنشان، در محيط GIS نقشه‌ي پهنه‌بندي خطر وقوع زمين‌لغزش به‌ دست ‌آمد. در نهايت، نقشه پهنه‌بندي در 5 طبقه با پتانسيل خطر زمين‌لغزش خيلي زياد، زياد، متوسط، كم و خيلي كم تهيه شد. نتايج تحقيق نشان داد كه بيش از 40 درصد از مساحت منطقه پتانسيل بالايي از نظر وقوع زمين‌لغزش را دارا مي‌باشد كه بيشتر منطبق بر مناطق داراي كاربري مرتع، حاشيه آبراهه‌ها و مناطق داراي سازند مارن است. ارزيابي دقت نقشه پهنه‌بندي تهيه ‌شده از مدل ANP با نقاط لغزشي رخ داده در سطح منطقه نشان داد كه بيش از 80 درصد لغزش‌ها در مناطق با خطر زياد و خيلي زياد اتفاق افتاده است كه نشان‌دهنده دقت خوب مدل ANP در تهيه نقشه خطر وقوع زمين‌لغزش در منطقه مي‌باشد.

Landslide is a natural phenomenon which occurs through a fall or the movement of an integrated and often rapid volume of sedimentary materials along the hillsides. This phenomenon causes a lot of economic damages to forests and their growth, farmlands, gas and power transmission lines, mines, engineering structures and buildings. The purpose of this study is identifying the areas prone to landslide and determining the factors influencing the occurrence of landslides in the Nahand Chai basin, located in East Azerbaijan province, using Analytical Network Process (ANP) and GIS technique. Methodology The study area is located between 38, 08´ and 38, 28´ N and between 46, 21´ and 46, 35´ E in the East Azerbaijan province, Northwest of Iran. According to the current study's hypothetical criteria, practically 8 data layers have been provided in a GIS setting; as they are regarded to be significantly important factors in landslide occurrence in Nahand Chai. The ANP model was introduced to the provided relational database in weighting of data layers and defining a number of related functional criteria and factors