اثر برهم كنش قارچ ريشه آربوسكولار و علف هرز تاج خروس ريشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) بر رشد و عملكرد آفتابگردان در شرايط تنش آبي

Interaction Effect of Arbuscular Mycorrhiza and Redroot Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) on Growth and Yield of Sunflower under Water Stress Conditions

مديريت عناصر خاك با استفاده از كودهاي بيولوژيك از اركان كشاورزي پايدار محسوب مي شود. به منظور بررسي اثر برهم كنش قارچ ريشه آربوسكولار و علف هرز تاج خروس ريشه قرمز بر رشد و عملكرد آفتابگردان در شرايط تنش آبي، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1395 در دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز انجام شد. تيمارها شامل آبياري در سه سطح به عنوان فاكتور اصلي (100، 80 و 60 درصد ظرفيت مزرعه اي) و فاكتورهاي فرعي شامل قارچ ريشه در دو سطح (با قارچ و بدون قارچ) و وجين و حضور علف هرز تاج خروس بود. نتايج نشان داد كه علف هرز، عملكرد دانه را در شرايط آبياري نرمال تا 42 درصد كاهش داد و كاربرد قارچ توانست افت عملكرد ايجاد شده را تا 29 درصد جبران كند. حضور علف هرز در شرايط تنش آبي ملايم و شديد به ترتيب باعث كاهش 35 و 52 درصدي عملكرد دانه آفتابگردان شد و كاربرد قارچ ريشه قادر به جبران افت عملكرد دانه تا حدود 4 و 51 درصد شد. نتايج برهم كنش تنش آبي شديد و حضور علف هرز نشان دادكه عملكرد روغن، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت تا 57، 36 و 25 درصد كاهش يافت و كاربرد قارچ ريشه، افت ايجادشده را به ترتيب تا 63، 25 و 20 درصد جبران كرد. به نظر مي رسد كه كاربرد قارچ ريشه مي تواند باعث كاهش اثرات سوء تنش آبي و علف هرز و بهبود ويژگي هاي رشد و عملكرد آفتابگردان شود.

The management of soil elements by biological fertilizers is considered as an important attribute of sustainable agriculture. In order to evaluate the interaction effects of Arbuscular mycorrhizal fungi and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) on growth and yield of sunflower (Helianthus annuus L.) under water stress conditions, a field study was conducted in 2015 at School of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran. Water stress at three levels (60, 80 and 100% FC) as main factor, mycorrhizal fungi at two levels (with and without fungi) and redroot pigweed at two levels (weedy and weed free) were used in three replications based on factorial in sub plots. Results showed that seed yield reduced the by 42% under weedy conditions and applying mycorrhizal fungi compensated the grain yield decrease by 29%. Weed in moderate and severe water stress conditions caused seed yield reductions of 35 and 52%, and applying mycorrhizal fungi compensated grain yield loss by 4 and 51%, respectively. Mean comparisons for severe water stress and weedy treatment interaction showed oil yield, biological yield and harvest index reduced by 57, 36 and 25% and applying mycorrhizal fungi compensated oil yield, biological yield and harvest index decreases by 63, 25 and 20%, respectively. In general, it seems that the application of mycorrhiza can improve growth and yield characteristics of sunflower under water stress and weedy conditions.