ماهيت بازار خارج از بورس و تمايز آن از بورس اوراق بهادار در نظام حقوقي ايران و آمريكا

با وجود اين كه بند8 ماده1 قانون بازار اوراق بهادار، براي نخستين بار اقدام به تبيين بازار خارج از بورس نموده و آن را به بازاري در قالب شبكه ارتباط الكترونيك يا غيرالكترونيك كه معاملات اوراق بهادار در آن بر پايه مذاكره صورت مي‌گيرد، تعريف كرده است، با توجه به تحولات قوانين و مقررات اين حوزه از جمله تصويب قانون بازار اوراق بهادار، قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي، قانون برنامه پنجم توسعه و... تغييرات بنياديني در حوزه اجرايي حادث گرديده و اين بازار از مفهوم رايج و متداول خود در كشورهاي داراي اقتصاد پيشرفته فاصله گرفته است. شركت فرابورس ايران براساس مجوز شوراي عالي بورس و اوراق بهادار به عنوان تنها مصداق بازار خارج از بورس در بازار سرمايه كشور تأسيس گرديده، اما ساختار متشكل و نظام يافته اين شركت و نحوه انجام معاملات آن كه تا حد زيادي شبيه بورس اوراق بهادار مي باشد، عملاً منجر به فاصله گرفتن فرابورس از مفهوم بازار خارج از بورس شده و اين شركت را به يك بورس سازمان يافته مبدل نموده است؛ امري كه منجر به محروميت بازار سرمايه كشور از مزاياي بازار خارج از بورس شده و ايرادات قانوني عديده اي بر آن وارد مي باشد. اين درحالي است كه در حقوق آمريكا، بازار خارج از بورس از جنبه هاي مختلفي از جمله نحوه انجام معاملات، معافيت هاي مالياتي، كارمزدها و واسطه هاي اجراي معاملات كاملاً متمايز از بورس اوراق بهادار بوده و بدين طريق شيوه هاي متنوع سرمايه گذاري را براي فعالان بازار سرمايه فراهم مي نمايد.