اثربخشي برنامه آموزشي حافظه فعال واج محور بر حافظه فعال شنيداري و ديداري در دانش آموزان نارساخوان

Auditory and visual working memory in dyslexic students: before and after intervention

حافظه فعال نقش تعيين‌كننده‌اي در عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان با ناتواني در خواندن دارد. با اين وجود پژوهش‌هاي آموزشي انجام شده يافته‌هاي متفاوتي را از جهت سودمندي برنامه‌هاي موجود گزارش كرده‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه آموزشي حافظه فعال ويژه‌ي دانش‌آموزان نارساخوان انجام شده‌است. اين برنامه هر دو بعد شنيداري و ديداري حافظه فعال را مد نظر داشته‌است. روش‌شناسي: اين پژوهش از نوع طرح‌هاي نيمه آزمايشي با پيش‌آزمون- پس‌آزمون- پيگيري و گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش شامل دانش‌آموزان دوره ابتدايي با نارساخواني مراجعه كننده به مراكز اختلالات يادگيري شهر تهران بود و نمونه شامل 30 نفر از آنان كه به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. گروه آزمايش 24جلسه آموزش حافظه فعال را دريافت كرد و گروه گواه هيچ برنامه آموزشي را دريافت نكرد. آزمون حافظه فعال براي كودكان (پيكرينگ و گثركول، 2001؛ ترجمه ارجمندنيا، 1396) پيش از اجراي برنامه آموزشي، پس از آن، و همچنين دو ماه پس از پايان مداخله از هر دو گروه گرفته شد. داده‌ها با استفاده از تحليل واريانس چندمتغيري با اندازه‌گيري مكرر، تحليل شدند. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان‌دهنده تفاوت معنادار بين نمرات گروه آزمايش و گواه در پس‌آزمون و همچنين پايداري اين تفاوت‌ها در آزمون پي‌گيري بودند و از اين‌رو مي‌توان سودمندي برنامه آموزشي حافظه فعال ويژه كودكان نارساخوان را در رشد توانايي حافظه فعال شنيداري و ديداري آنها، تاييد كرد. اندازه اثرهاي به‌دست آمده نيز نشان‌دهنده تاثير مطلوب برنامه آموزشي بر ابعاد حافظه فعال بود.

Working memory has a important role in the academic performance of the students with reading disability. However educational researchers have reported different results in the effectiveness of existing programs. Therefore, the purpose of the present study was to investigate the effectiveness of working memory educational program on enhancing working memory performance of dyslexic students. This education considered both auditory and visual dimension. This study was Quasi-experimental design with pre-test, post-test, and fallow-up. The statistical population was all the primary school students with dyslexia who went to learning disorders centers in Tehran, 30 of them were selected by convenience sampling and were assigned by random in experimental and control groups. The experimental group experienced the working memory educational program in 24 sessions, 25 to 30minutes. Working Memory Test Battery for Children (Gathercole & Pickering, 2001) was taken before and after education and also two months after finishing the program it was taken for both experimental and control group. Multi-variable variance analysis with repeated measures were used for data analyzing. Results showed significant differences between experimental and control group in post-test and also stability of these differences in follow-up test. In conclusion effectiveness of working memory educational program for dyslexic children is determined in enhancing their ability of auditory and visual working memory.