بررسي ارقام جو در شرايط تنش شوري در مراحل رشد اوليه گياهچه با استفاده از تجزيه چندمتغيره

Study of barley varieties under salinity stress condition in early seedling growth stages via multivariate analysis

افزايش تحمل به شوري در جو نياز اساسي جهت پايداري توليد اين محصول در مناطق شور محسوب ميشود. تحقيق حاضر به­منظور مطالعه تنوع ژنتيكي در 20 رقم جو زراعي در شرايط تنش شوري جهت شناسايي متحمل ترين ارقام در مراحل جوانه زني و رشد اوليه گياهچه براساس صفات مورفولوژيك و فيزيولوژيك انجام شد. اين تحقيق در سال 1394 در آزمايشگاه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز در مراحل رشد اوليه گياهچه به­ صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار شامل 20 رقم جو زراعي به ­عنوان عامل اول و تنش شوري با كلريد سديم در 4 سطح صفر (آب مقطر)، 5، 10 و 15 دسي­زيمنس بر متر به ­عنوان عامل دوم اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه بين ارقام از نظر اغلب صفات مورد مطالعه تفاوت معني داري وجود داشت كه نشان­ دهنده وجود تنوع كافي بين ارقام مي باشد. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي، 11 صفت بررسي­ شده را به 2 مؤلفه تقسيم و بر اساس آن 62 درصد از كل تغييرات داده ها را توجيه نمود. تجزيه خوشه ايي ارقام را به 3 خوشه تقسيم نمود. از جمع بندي نتايج تجزيه به مولفه هاي اصلي، نمودار باي پلات و تجزيه خوشه اي مشخص شد كه ارقام گرگان، كوير، به­رخ، تركمن و زرجو تحمل بهتري به تنش شوري نسبت به ساير ارقام داشتند و در مرحله بعدي ارقام فجر30، صحرا، ريحان 48 و كارون قرار گرفتند.

Increased salinity tolerance in barley basic requirement is to sustain production in saline areas. The present study was concluded to examine the effect of salinity stress on barley varieties in order to find the most tolerant of varieties in early growth stages based on morphological and physiological traits.The research aimed at research laboratory of Islamic Azad university, Ahvaz branch in 2015 in factorial experiment in basis completely randomized design with 3 replications of 20 varieties as the first factor and salinity stress with NaCl at 4 levels of zero (distilled water), 5, 10 and 15 ds/m as the second factor was implemented. Analysis of variance showed that there was a significant difference between varieties for most of traits that indicates there is sufficient variation between varieties. The principal components analysis, 11 studied traits is divided into 2 components on the basis of 62 % of the data changes can be justified. Cluster analysis divided varieties in three clusters. The summary results of the principal component analysis, biplot and cluster analysis revealed that varieties of Gorgan, Kavir, Behrokh, Torkaman and Zarjo had better tolerance to salinity stress than other varieties and stated followed by Fajr 30, sahra, Reihan 48 and Karon.