تحليل محتوايي و استنادي منابع پيشنهادي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري براي سرفصل‌هاي دوره كارشناسي ارشد علم‌سنجي

Content and Citation Analysis of Proposed Curriculum of the Ministry of Science, Research and Technology for the Course Syllabus of Master's Degree in Scientometrics

هدف: يكي از ابزارهاي مهم و اساسي در تحقق اهداف آموزشي و تربيتي نظام آموزشي عالي كشور، منابع دانشگاهي است. پژوهش حاضر به‌منظور تحليل محتوايي و استنادي منابع پيشنهادي گرايش علم‌سنجي در مقطع كارشناسي ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسي انجام ‌شده است. روش‌شناسي: روش پژوهش تحليل محتوا و ابزار گردآوري داده‌ها سياهه وارسي است. جهت بازيابي رده‌هاي مختلف كتاب‌هاي فارسي و انگليسي به‌ترتيب به آدرس كتابخانه سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران (www.nlai.ir) و آدرس كتابخانه كنگره آمريكا (https://loc.gov) مراجعه شد. همچنين، براي تعيين نيم‌عمر منابع مورد استناد، از فرمول T= Y+y استفاده شد. تحليل اطلاعات نيز با استفاده از نرم‌افزار آماري اكسل انجام شد. يافته‌ها: براي سرفصل‌هاي كارشناسي ارشد به‌طور كلي 126 منبع فارسي و 89 منبع انگليسي معرفي ‌شده است. بر اساس نظام رده‌بندي كنگره، 36.05 درصد از رده علوم (Q) و 27 درصد از رده Z (كتابشناسي، كتابداري، كتاب، كتابت، صنعت و تجارت كتاب) معرفي‌ شده‌اند. رده‌هاي T (فنّاوري)، L (آموزش‌ و پرورش) و ساير رده‌ها نيز به ميزان نسبتاً كمتري مورد توجه بوده است. نيم‌عمر مقالات 11 سال و 6 ماه و كتاب‌ها 8 سال و 6 ماه محاسبه شد. دكتر عصاره در رتبه نخست مؤلفان پركار به‌ويژه در تأليف مقالات قرار دارد (19.67) و سهم دكتر نوروزي چاكلي و دكتر مهراد نيز در تأليف كتاب، نسبت به بقيه چشمگيرتر است. نتيجه‌گيري: با توجه به كمبود واحدهاي عملي و منابع ترجمه‌شده با محتواي روزآمد، بازنگري برنامه درسي ضروري به نظر مي‌رسد. همچنين تأليف منابع حوزه علم‌سنجي با رويكرد بومي مي‌تواند در راستاي اثرگذاري پژوهش بر سياست‌هاي علمي آموزشي كشور مؤثر واقع شود

Purpose:Quality of academic resources is now fully considered as an important part of the country's higher education system. The present study was conducted to analyze the content of the proposed syllabuses of Scientometrics at the Master's degree. Methodology: The current research was done using content analysis. Data was gathered through a check-list. ,o retrieve various categories of Persian and English books, websites of the National Library and Archives of Iran and the Library of Congress were referred to respectively. Moreover, to measure the cited half-life determination, formula T = Y + y was used. Data analysis was done using Excel Software. Findings: This syllabus includes 126 and 89 Persian and English sources, respectively. %36.5 of them selected from Q category, and %27 belonged to the Z (bibliography, bibliography, books, industry, and book trade). Category of T (technology), L (education), and others have also been considered relatively less. The half-life of the articles and book were 11 years and 6 months, and 8 years and 6 months respectively. Dr. Osareh is ranked first among the most prolific authors (19.67), especially in writing articles. Among the authors of the books, the share of Dr. Noroozi Chakoli and Dr. Mehrad are also more significant than the others. Conclustion: Due to the lack of introduction of resources with novel content, as well as the lack of practical syllabuses and translated sources, reviewing the curriculum seemed necessary. Besides, the compilation of sources in the native approach can be effective in influencing research on educational policies of the country.